Farklı iki eğitim ortamında sözel iletişim eğitimi gören işitme engelli öğrencilerin konuşma dillerinin karşılaştırılması : Eskişehir Sağırlar Okulu ve Anadolu Üniversitesi-İÇEM

Abstract

Geçmişte ve günümüzde işitme engelli çocukların eğitimi incelendiğinde, bu çocukların ana dillerini geliştirmek amacıyla farklı eğitim kurumlarında farklı sözel iletişim yöntemlerinin uygulanmakta olduğu görülmektedir. Eskişehir ili içinde de iki farklı okulun sözel iletişim eğitimi amacıyla farklı yaklaşımlaruygulamakta olduğu ve buna bağlı olarak da farklı eğitim ortamlarının yaratılmış olduğu görülmektedir. Bu kurumlardan birisi, Türkiye'de çeşitli illerde faaliyet göstermekte olan sağırlar okullarından birisidir. Diğeri ise, Anadolu Üniversitesinin başlatmış olduğu bir proje olup, adı geçen okullarda iki farklı eğitim yaklaşımı uygulanmaktadır. Eskişehir Sağırlar Okulu, tüm diğer sağırlar okullarında olduğu gibi, yapılandırılmış 'oral' yöntem uygulamaktadır. Öğrenciler okula altı yaşında başlamakta, çoğunluğu bu yaştan sonra işitme cihazı takmaktadır. Anadolu Üniversitesi İçem'de ise, Doğal İşitsel/Sözel Yaklaşım uygulanmaktadır. Bu yaklaşım, işitme engelli çocukların da, işitme kalıntıları maksimum düzeyde kullanıldığında ve içinde bulundukları eğitim ortamlarında anlamlı dil kullanıldığında konuşma dilini aynı işiten çocuklar gibi edinebilme kapasitesine sahip olduklarına inanmakta ve İçem'de bu doğrultuda eğitim yaşantıları düzenlenmektedir. Bu çalışmanın amacı, bu farklı eğitim ortamlarında farklı yöntemler ile yetişen işitme engelli öğrencilerin konuşma dili kullanımlarını karşılaştırmaktır. Bu amaçla, öğrencilerin konuşma dili anlaşılabilirlik, işlevsel kullanım ve sözce uzunluğu bakımından analiz edilmiştir. İçem'de eğitim gören öğrencilerin konuşma dili, Eskişehir'deki geleneksel sağırlar okulu öğrencilerine göre istatistiksel olarak (p[.0005) daha iyi düzeyde bulunmuştur. Daha iyi dil düzeyleri, erken işitme cihazı kullanımı, aile eğitimi ve erken okul eğitiminin muhtemel sonuçları olduğu gibi, tüm eğitim aşamalarında dil öğrenmeye ilişkin doğal yaklaşımın çocuk-merkezli bir eğitim programı içinde uygulanıyor olmasından da kaynaklanabilmektedir. Sonuçların, gelecekte başlatılacak olan işitme engelli çocukların eğitimi uygulamaları için yol göstereceği ümit edilmiştir.