Sosyal bilgiler dersi içeriğinin öğretiminde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri

Abstract

Sosyal Bilgiler dersi bireyi toplumsallaştıran, dünü hatırlatarak bugünü yaşamasını ve yarını da kucaklamasını öğreten bir disiplinler topluluğudur. Hayatın kendisini konu alan bu dersin öğretimi insanların topluluk halinde yaşamaya başlamasından günümüze dek süregelmiştir. Küreselleşen dünyada yarının yurttaşının yetiştirilmesinde de yine bu ders önemli rol oynayacaktır. İlköğretim okullarının 6. ve 7. sınıflarında okutulmakta olan Sosyal Bilgiler dersinin içeriğinin öğretiminde karşılaşılan sorunları belirlemek ve bu sorunlara çözüm önerileri geliştirmek amacıyla yapılan bu araştırma, tarama modeline göre gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya 2001-2002 öğretim yılında, Eskişehir merkezinde yer alan 82 ilköğretim okulunda 6. ve 7. sınıfların Sosyal Bilgiler derslerine giren 116 öğretmen katılmıştır. içeriğin öğretiminde karşılaşılan sorunlar ve bu sorunlann giderilmesi için öneriler öğretmenlerin araştırma anketine verdikleri yanıtlarla belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmada veri toplamak amacıyla ilgili literatür taramasının ardından, uzman görüş ve önerileri doğrultusunda "Sosyal Bilgiler Dersi içeriğinin Öğretiminde Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri Anket Formu" (Ek-I) geliştirilmiştir. Toplam 33 sorudan oluşan anket verilerinin yüzde ve frekans hesaplamaları ile SPSS paket programına göre yapılan istatistiksel çözümlemeleri sonunda, şu sonuçlara ulaşılmıştır: ·Araştırmaya katılan öğretmenler, ilköğretim okullarının 6. ve 7. sınıflarında okutulmakta olan Sosyal Bilgiler dersinin içeriğini genelde "Kısmen" yararlı ve uygun bulmaktadırlar. Öğretmenlerden % 51,7'si içeriği "öğrencilerde bilgi ve becerilerin geliştirilmesini ön planda tutma" yönünden yeterli görnıemektedir. ·Öğretmenler Sosyal Bilgiler 6. sınıf ünitelerine ilişkin olarak öğrencilerin ilgisini çektiği, gerçek yaşamla bağ kurmaya olanaklı olduğu ve öğrenci düzeyine uygun olduğu görüşlerine katılırken; ünitelerin öğretimi için gerekli araç gerecin bulunduğu, ünitenin öğretimi için öngörülen sürenin yeterli olduğu görüşlerine katılmamaktadır. "Moğollar ve Diğer Türk Devletleri" ünitesi 6. sınıfın en sorunlu ünitesi olarak görülmektedir. ·Öğretmenler 7. sınıf ünitelerine ilişkin olarak öğrenci düzeyine uygun olduğu, öğrencilerin ilgisini çektiği ve gerçek yaşamla bağ kurmaya olanaklı olduğu görüşlerine katılmaktadırlar. Diğer yandan üniteler öğrenci düzeyine göre soyut, içerisinde çok sayıda konu bulunan ve öğretimi için öngörülen sürenin yetmediği üniteler şeklinde algılanmaktadır. "17. ve 18. Yüzyılda Osmanlı Devleti" ünitesi 7. sınıfların en sorunlu ünitesi olarak görülmektedir. ·Öğretmenlerin geleceğe yönelik eğilimlerinde 7. sınıf içeriğinin oldukça fazla olduğu, güncel gelişmelerin içeriğe eklenmesi gerektiği, içeriğin öğrenci düzeyine uygun hale getirilmesi gerektiği ve içeriğin kronolojik düzenlenmesi gerektiği sonuçlarına ulaşılmaktadır. Öğretmenler başarılı bir içerik öğretimi için de görsel ve işitsel araçlarla ve öğrenci merkezli öğretim yapılmasını öncelikli olarak belirtmektedirler.