Sosyal bilgiler dersinde aile katılımına dayalı etkinliklerden yararlanma : bir eylem araştırması

Abstract

Sosyal bilgiler dersi bireyleri toplumsal yaşama hazırlama işlevine sahip olduğu için bu derste toplumsal kaynaklardan yararlanmak önemli görülmektedir. Aile sosyal bilgiler dersinde öğrencilerin yaşamlarını sınıf ortamına taşımada yararlanılabilecek önemli bir toplumsal kaynaktır. Bu araştırmanın amacı sosyal bilgiler dersine aile katılımının nasıl sağlanabileceğini ve aile katılımlı etkinliklerle işlenen sosyal bilgiler dersine ilişkin öğrenci, aile ve öğretmen görüşlerini ortaya koymaktır. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden eylem araştırması deseni benimsenmiştir. Araştırma 2016-2017 öğretim yılı güz döneminde bir Devlet Ortaokulu’nun 5. sınıf şubelerinin birinde öğrenim gören öğrenciler, bu öğrencilerin aileleri ve sosyal bilgiler öğretmeninin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri kişisel bilgi formu, yarı-yapılandırılmış görüşmeler, odak grup görüşmeleri, gözlemler, öğrenci anekdot defterleri, aile iş birliği defterleri, araştırmacı günlüğü ve geçerlik komitesi ses kayıtları aracılığıyla toplanmıştır. Veriler betimsel analiz yoluyla çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda sosyal bilgiler dersinin evde, okulda ve okul dışında çeşitli aile katılımlı etkinlikler ile işlenmesinin olanaklı olduğu görülmüştür. Sosyal bilgiler dersinde evde gerçekleştirilen aile katılımlı etkinliklerin aile-çocuk ilişkilerinin güçlenmesini, okulda öğrenilenlerin tekrarını ve aile üyelerinin birlikte iyi zaman geçirmesini sağladığı ortaya çıkmıştır. Sosyal bilgiler dersinde okulda ve okul dışında gerçekleştirilen aile katılımlı etkinliklerin aile-öğrenci-öğretmen ilişkilerinin güçlenmesini, ailelerin sınıf ortamını görmesini ve çocuklarının arkadaşlarını tanımasını sağladığı ortaya çıkmıştır. Araştırma sonunda, sonuçlara dayalı olarak uygulamaya ve araştırmaya yönelik çeşitli öneriler sunulmuştur.