Grussformeln im Türkischen und ihre entsprechungen im Deutschen

Abstract

Bu çalışma genel olarak iki ana bölüm altında toplanabilir. İlk kısımda daha çok söz kullanımı (Sprechakt) üzerinde yoğunlaşan sorulara yanıt veril meye çalışılmış ve söz kullanımının tanımlanması üzerinde durulmuştur. Söz kullanımını 'dilsel iletişimin en küçük birliği' olarak tanımlamak bizce doğru bir yaklaşım olduğu sonucuna vardık. Daha sonra bizim inceleme konumuz olan 'Türkçe'de selamlaşma biçimleri ve Almanca'daki karşıtı' ile söz kullanımı (Sprechakt) arasındaki ilişkiyi ortaya koyduk. Araştırma konumuz olan selamlaşma biçimleri'nin söz kullanımının belli bir dalını oluşturduğunu Searle, Austin, Habermasın bu konuyla ilgili açıklamalarından yola çıkarak tespit ettik. Bu arada söz kullanımını Pragmatik'in bir dalı olarak kabul ettiğimiz için Pragmatik'e de kısaca değindik ve aralarındaki ilişkiyi çözümlemeye çalıştık. Biz konuşma olayının bir konuşmacı bir dinleyici ve konuşmacının ifadesinden oluştuğunu biliyoruz. Bu ifadenin bazı akitlere bağlı olarak kullanıldığını yani bu ifadelerdeki kullanım biçimlerinin önemli olduğunu Searle şöyle açıklıyoruz. 'Konuşmacı konuşma esnasında bazı akitler yerine getirir. Kişi genellikle şu sınıflardan akitler oluşturur. Bunlar: 'Tespit yapılması', soru sorulması, emir verilmesi, haber iletilmesi, selamlaşma ve uyarmayı kapsar. Bu açıklamalardan da anlaşılacağı gibi selamlaşma olayının söz kullanımıyla yakından ilgili olduğu düşüncemizi Searle'in açıklamaları ile pekiştirdik. İkinci bölümde ise Türkçe ve Almanca'daki selamlaşma biçimleri çok yönlü olarak derinlemesine incelendi. İlk önce selamlaşma durumu üzerinde durduk. Yani herkese selam verilmeli mi? Hangi koşullar altında kimlere selam verilmeli' gibi soruların yanıtını bulmaya çalıştık. Daha sonra Selamlaşmada hiyerarşi başlığı altında kimin daha önce selam vermesi gerektiğini önce liğin hangi kriterlere bağlı olduğunu anlattık. 'Selamlaşma' biçimlerini diğer formlardan ayırt etmeye çalıştık. Selamlaşma biçimlerini ayırt etmek için olaylara bağlı bazı özellikleri ölçüt olarak kullandık.