Türkçe dokümanlar için özelleştirilebilir web tabanlı dikey arama motoru

Abstract

İnternet ortaya çıktığı günden buyana sürekli olarak genişlemiş, daha önce eşi benzeri görülmemiş büyüklükte bir bilgi denize dönüşmüş ve İnternet kullanımı gündelik yaşantımızın bir parçası haline gelmiştir. İnternet büyüdükçe bu devasa bilgi yığını içerisinden ihtiyaç duyulan bilgiyi arayıp bulmak da gittikçe önem kazanmıştır. İşte tam bu noktada arama motorları devreye girmiş ve bilgi erişimini kolaylaştırmışlardır. Bütün ağı indeksleyen ve yatay arama motorları olarak adlandırılan bu arama motorlarının genel bilgi ihtiyaçlarının karşılamada gösterdikleri başarıyı özel ilgi alanlarına yönelik bilgi ihtiyaçlarını karşılamada gösteremedikleri görülmüştür. Yatay arama motorları içeriğin büyük bölümünün yazıldığı İngilizce gibi birkaç dil dışında dokümanların yazıldığı dilin özelliklerini dikkate almamaktadırlar. Yatay arama motorlarının özel bilgi ihtiyaçlarını karşılamada karşılaştıkları güçlüklerin üstesinden gelmek amacıyla belirli bir alana yoğunlaşmış ve alanın özelliğine göre indeksleme, sorgulama ve sıralama algoritmaları kullanan dikey arama motorlarının kullanımı gündeme gelmiştir.Bu tezde Türk dilinin özelliklerini dikkate alan, kullanıcılar tarafından özelleştirilebilir web tabanlı bir dikey arama motoru geliştirilmesi hedeflenmiştir. Sayfalardaki Türkçe karakterlerin doğru olarak işlenmesi, dokümanın yazıldığı dilin tanınması, sembolleştirilen metnin köklerinin bulunması sağlanarak Türkçe dokümanların daha etkin olarak indekslenmesi hedeflenmiştir. Geliştirilen dikey arama motorunu oluşturan alt bileşenler ve arama motorunun geneli ayrı ayrı test edilmiş ve arama motorunun bilgi erişim etkinliğini artırdığı tespit edilmiştir.Geliştirilen dikey arama motoru genişletilebilir bir yapıya sahip olduğundan ihtiyaç halinde bütün alt bileşenleri geliştirilip özelleştirilebilmektedir.