Dexketoprofen Trometamol'ün genotoksik etkilerinin insan lenfosit hücrelerinde in vitro yöntemlerle araştırılması

Abstract

NSAİD(non-steroid anti-enflamatuar ilaçlar)’lar analjezik, antipiretik, antienflamatuar etkili ilaçlardır. Dexketoprofenler de NSAİD ailesi üyesinden olup, kas-iskelet, dismenore, baş ve diş ağrılarında yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada, ağrı kesici ilaçlarda etken madde olarak kullanılan dexketoprofen trometamol’ün, sağlıklı insan lenfosit hücreleri üzerindeki henüz çok iyi bilinmeyen genotoksik etkileri in vitro tekniklerle araştırılmıştır. Bu amaçla, Sitokinez Bloklama Mikronuklues (CBMN) tekniği, Comet yöntemi ve Gerçek Zamanlı Ters Transkripsiyon Polimeraz Zincir Reaksiyon Panel Sistemi (RT²- PCR Assay) uygulanmıştır. Elde edilen bulgularda; ilaç etken maddesi Dexketoprofen trometamol, 750,1000 ?g/mL ve daha yüksek dozlarda sağlıklı insan lenfosit hücreleri üzerinde toksik etkiler oluşturmuş, 750 ve 500 ?g/ml’lik maruziyetlerde ise mikronukleus oluşumunu indükleyerek, klastojenik bir aktivite göstermiştir. Etken madde, aynı zamanda 1000,500,250 ve 100 ?g /mL doz aralığında, Comet parametrelerinden; DNA kuyruk uzunluğu ve yoğunluğu değerlerini, spontan değerlere göre istatistiksel olarak oldukça anlamlı düzeyde yükselterek, iplik kırılmaları şeklinde DNA hasarlarına yol açmıştır. Diğer yandan 750 ve 100 ?g/mL dexketoprofen trometamol uygulanan insan lenfosit hücrelerinde, DNA hasar sinyal yolağı plakasında yer alan XPC, XRCC6 ve PNKP genlerinin ifade düzeylerinin önemli ölçüde arttığı tespit edilmiştir. Sözü edilen deney bulgularına göre, dexketoprofen trometamol’ün, sağlıklı insan lenfosit hücreleri üzerinde, in vitro koşullarda, doza ve süreye bağlı olarak; sitotoksik, sitostatik ve genotoksik etkilere sahip olabileceği sonucuna varılmıştır. Bu sonucun benzer ya da daha ileri çalışmalarla desteklenmesi öngörülmektedir.