Tuğla standartlarının mekanik özellikleri

Abstract

Yapı malzemeleri ihtiyacının önemli bir bölümünü duvar elemanları oluşturmaktadır. Duvar elemanlarından tuğla, inşaat sektöründe önemli bir paya sahiptir. Memleketimizde son yıllarda yeni ve modern fabrikaların kurulması ile pişmiş toprak sanayinde ve bilhassa tuğla sanayinde kalite bakımından büyük bir kalkınma hamlesi yapılmıştır. Tuğla üzerindeki araştırmalar son yıllarda giderek yoğunlaşmıştır. Buna rağmen, tuğla hammaddesine ihtiyacın çokluğu ve bölgesel rezervlerin değişik bünyeli olması sebebiyle fabrika (blok) tuğlaları boşluk oranının TS 705'e uymadığı, mukavemetlerinin ise Avrupa normlarındaki mukavemet düzeyinde olduğu gözlenmiştir. Yapılan deneyler neticesinde bulunan basınç dayanımları aritmetik ortalaması düşey delikli tuğlalarda (TS 4377) 30-80 kg/cm2, yatay delikliğ tuğlalarda (TS 4563) 25-75 kg/cm2 arasında bir değer olmalıdır. Basınç mukavemeti, düşey delikli tuğlalar için 30-80kg/cm2, yatay delikli tuğlar için 25-75 kg/cm2 arasında olmak üzere, oldukça geniş bir fasıla içinde değişen değerleri bazı karakteristiklere uygulamak suretiyle ifade etmek çok önemlidir. Bu değişiklikleri kabul edilebilir sınırlar içinde tutmak için istatistiki metodlardan yararlanılmıştır. Zira, bu suretle deney neticelerini değerlendirmek ve bunlardan tuğlaların kalitesi hakkında bazı neticeler çıkarmak mümkündür. İstatistiki metodlardan da bilinmektedir ki muayyen bir karakteristiğin değişik değerler alması halinde bulunan neticeler en iyi şekilde iki parametre vasıtasıyla ifade edilmiştir. Bunlardan birincisi bulunan neticelerin ortalaması, bu ortalamaya nazaran hesaplanan standard sapma, diğeri ise regresyon analizidir. Bu istatistiki metodlar, tuğlanın boşluk oranı, hacim ağırlığı ve mekanik özelliklerinin tespiti için yapılan deney sonuçlarının değerlendirilmesinde önemli rol oynadığı halde, uygulamada bu yöntemlerin kullanılmadığı gözlenmiştir. Tuğla imalatçılarının oldukça geniş bir fasıla içinde değişen değerler karşısında izledikleri yol, yetenekli ve tecrübeli kişi ve kuruluşlarca hazırlandığını kabul ettikleri yönetmeliklerdir. Ekonomik ilişkilerimiz bulunan yabancı ülkelerin standardlarındaki esaslar, ulusal ihtiyaçlarımız gözönüne alınarak Türk Standardlarına