Sedad Hakkı Eldem'in mimarlık anlayışı ve eserleri üzerine bir inceleme

Abstract

Çalışmanın konusu; ''Sedad Hakkı Eldem'in Mimarlık Anlayışı ve Eserleri Üzerine Bir İnceleme''dir. Türk mimarlık tarihi incelendiğin- de diğer sanat dallarında olduğu gibi mimarlıkta da bir çok değişimin yaşanmış olduğu gözlenir. 1930'lu yıllardan başlayarak Cumhuriyet'in ilanı ile bu değişime neden olan pek çok olay ve akım yaşanır. Bu olay ve akımların büyük bir kısmı ise S.H. Eldem adı ile anılır. Cumhuriyet Dönemi Türk Mimarlığı'nın etki odaklarından birisi belkide en önemlisi olan Eldem'in, konu olarak seçilmesindeki amaç, çalışmada izlenilen yöntem, Eldem'in kişiliği, hayatı ve yaptığı çalışmalar Birinci Bölümde anlatılmıştır. İkinci Bölüm Eldem'in mimarlık anlayışına yön veren etkenlerin incelendiği bir bölümdür. Mimarlık anlayışının temelini oluşturan bu etkenler Eldem'in kendi yorumlarından yola çıkılarak şekillendiril- miştir. Bunlar ''Rölöve Çalışmaları'', ''İç Mekan Düzenleme Çalışma- ları'', ve''Yabancı Mimarların Etkileri''dir. Bu etkileri Eldem hiç bir zaman bire-bir aynen kullanmamış, kendisiyle uzlaştığı oranda özgün hale getirerek kullanmıştır. Mimarlık anlayışının ödün vermez kuralları kapsamında gerçek- leştirdiği eserlerinin Türk Mimarlık Tarihi'ne etkileri Üçüncü Bölümde toplanmıştır. ''İlk Dönem Çalışmaları'' ile başlayan bu etkileşim ''Milli Mimari Semineri''ve''II.Ulusal Mimarlık Dönemi''ile devam eder,''Yığma''ve''Beton Yapı Uygulamaları''yla da günümüze ulaşır. Sonuç Bölümünde ise; bu etkileşimin görsel olarak güçlendirilmesi amacıyla 1920'lerden başlayarak beşer yıllık dönemlerde, ülke mima- risindeki akım ve olaylar, çeşitli mimarların bu dönemlerdeki eserleri ile Eldem'in eserlerinin bir karşılaştırılması yapılmıştır. Bu tablo ile S.H.Eldem'in Türk mimari geleneğinin modüler ve mekansal özellik- lerinin geliştirilmesiyle oluşan çağdaş bir yenilik yarattığı ve 20.yy. Türk Mimarlığı'nı eserleri ile etkilediği sonucuna ulaşılmış- tır.