Baskıresimde yeni bir yüz : vitreografi

Abstract

Cam sanatçılığıyla tanınan ve Amerika’daki “stüdyo cam”ın babası olarak kabul edilen Harvey Littleton, 1974’de denediği ilk cam baskıyla Vitreografinin temelini atmıştır. 1976’da en sevdiği nesneyi, camı, farklı bir baskıresim tekniği olarak kullanmak için merakının peşinden gitmeye karar verir. Cam kalıbının metalin sunamadığı avantajlar sunduğuna inanarak Spruce Pine, Kuzey Carolina’nın hemen dışındaki Blue Ridge Parkway sınırında kendi mülkü içerisine bir baskı stüdyosu kurar, baskı teknisyeni işe alır ve baskı yapmaları için sanatçıları stüdyosuna davet eder. Bu girişimle cam kalıplardan baskıresim keşfine ve gelişimine yol açmıştır. Atölyeye gelen farklı birçok disiplinden başarılı sanatçılar yöntemi kullandıkça yeni teknikler geliştirmiş ve sonuçlardan memnun kalmışlardır. Vitreografi ilk başta, çizgi ve tonların cam plakanın yüzeyine kazındığı, oyulduğu veya aşındırıldığı bir çukur baskı yöntemi olarak başlamıştır. Bir gravür plakası basmak, mürekkebin oyuk veya çukurlarıniçerisine itilmesini v e akabinde fazla mürekkebi gidermek için plakanın yüzeyinin tarlatan ile silinip temizlenmesini gerektirir. Plaka son olarak nemlendirilmiş kağıt ile gravür presinden geçirilir ve görüntü kağıda transfer edilir. Daha sonra yine çok yeni olan ve Nik Semenoff’un keşfettiği siligrafi yöntemi cam plakalarda denenmiştir. Sonuçlar başarılı olmuş ve bugün susuz litografi veya siligrafi olarak bilinen yeni yöntem cam plakalar üzerinde de uygulanır hale gelmiştir. Her bir sanatçının deneysel bir ortamda çalışmaya istekli oluşu, yöntemin gelişimine katkı sağlamıştır. Özel yetenekler ve kişisel metotlar, bu işbirlikçi anlayışın, vitreografi uygulamalarının kapsamının daha da artmasını sağlamıştır. Vitreografinin doğuş ve gelişim dönemi diyebileceğimiz 1976-1988 arası 60’ı aşkın sanatçının bireysel katılımı ile 250’den fazla siligrafi ve vitreografi baskılar ortaya çıkmıştır.