Resimde zaman kavramı

Abstract

"Resimde Zaman Kavramı" adlı bu tez, insanın iki boyutlu bir yüzeyde üçüncü boyutu arama çabalarına, zaman kavramını da ekleyerek dördüncü boyuttan bakış sürecine, resim sanatı tarihinde nasıl gelindiğini anlatmayı amaçlar. Bu tez, resmin yaratıcısı olan insanın yarattığı mekanları, zamanları ve resmin sanatçısının içinde bulunduğu gerçek ama belki de bugün sanal olabilecek dış dünya betimlemelerini ve de sanat kavramı içerisine gizlenmiş bulunan gerçekliğin değişen anlamlarını, zamanın sonsuz ya da sonlu yapısı içerisindeki yerlerini değerlendirmeyi amaçlar. Her şeyi bir değişim ve dönüşüme uğratan zaman kavramı, resim sanatını da bir değişim ve dönüşüme uğratmıştır. Bu tezin ana çerçevesini, resim sanatını değiştiren zaman, zamanı değiştiren resim sanatı, yaşama serüveni içerisindeki insanın yaratıcılığını etkileyen toplumsal, ekonomik, siyasi ya da teknolojik gelişmelerin sanatla ilişkisi oluşturmaktadır. Araştırma, tarama modelinde gerçekleştirilmiş; kaynaklar kütüphane, YÖK., internet, dergi ve konu ile ilgili kaynakların incelenmesi ile oluşturulmuştur. Araştırmanın evreni ise Avrupa resim sanatı içerisindeki gotik sanat ile günümüz resim sanatı arasındaki süreçtir. Araştırmanın birinci bölümünde, zaman ve sanat kavramlarının geçmiş ve bugün içerisindeki anlamlarına ve tanımlarına açıklık getirilerek ileriki bölümlere ışık tutmak amaçlanmıştır. Mutlak zamanlar olarak ele alınan ikinci bölümde ise, dini betimlemelerle oluşturulan resimlerin, sonsuz bir cennete ulaşmak için insanlara yol göstermesi ve sonsuz bir öteki dünya imajının insanın kafasında nasıl yaratıldığı ele alınmıştır. Üçüncü bölümde, devingen zaman anlayışının barok resimle ilişkisi, resimde ışığın yarattığı hareketin zamanla ilişkisi ile bağlantılı olarak ele alınmıştır. Dördüncü bölümde, klasisizm, romantizm ve tarih kavramları zaman kavramı ile ilişkilendirilerek ele alınmış, zaman ve sanat kavramlarına bilimsel, felsefi bir yaklaşım getiren Hegel ve Kant gibi iki önemli felsefecinin düşüncelerine yer verilmiştir. Elindekini avucundakini yitiren insanın, gelecekten korkan insanın, geçmişe sığınma arzusu ile resim sanatı arasındaki ilişki de bu bölümde ele alınmıştır. Modern zamanlar olarak adlandırılan beşinci bölümde, insanın zamanı yakalama ve resim yapma çabalarının geldiği son nokta ile empresyonizmden soyut sanata kadar resim sanatının zamanla olan ilişkisi ele alınmıştır. Altıncı ve son bölümde ise, çok zamanlılık ve çok anlamlılık olarak ele alınan konu başlığı altında, geçmişle gelecek arasındaki bir köprüye benzetebileceğimiz, parçalanmış zamanları ve anlamları yakalamaya çalışan insanın postmodern sanatına değinilmektedir.