Türkiye'de ekonomi basını gündemi ve siyasal gündem ilişkisi : (özelleştirme örneğinde bir gündem belirleme çalışması)

Abstract

Bu çalışma en temelde, kitle iletişimi etki araştırmaları arasında ön plana çıkan gündem belirleme yaklaşımını, son yıllarda üzerinde en çok durulan ekonomik, sosyal ve siyasal boyutları olan özelleştirme konusu örneğinde, Türk basınının gelişmekte olan bir alt dalı niteliğindeki ekonomi basınının, siyasal gündem üzerindeki etkileri çerçevesinde irdelemektedir. Kuramsal boyutlarıyla çalışma; ''iletişim, kitle iletişimi, etki araştırmalarına genel bir bakış ve gündem belirleme araştırmaları'', ''basın ve ekonomi basını'' ve ''özelleştirme'' bölümlerinden oluşmaktadır. Uygulama anlamında ise, ekonomi basınının özelleştirme konusuna yönelik gündeminin ortaya konulması anlamında uygulanan içerik analizi ve siyasal gündemde özelleştirme konusuna yönelik gündemin ortaya konulması anlamında TBMM Genel Kurul tutanaklarının kayıtlarının tutulduğu Tutanak Dergisi üzerinde uygulanan içerik analizine yönelik bulgular ve yorumlarına yer verilmektedir. Yine bu bölümde, gündem belirleme yaklaşımının öngördüğü varsayımlar da istatistiksel ilişki değerleriyle yorumlanmıştır. Öte yandan haber içerikleri ve siyasal gündem içerikleri üzerine yapılan değerlendirmeler ise, özelleştirme konusunun Türkiye'de hangi boyutları ile gündeme geldiğini ve hangi boyutları ile eksik kaldığını ortaya koyar niteliktedir. Bu yapısıyla her iki tarafta da kendini sorgulama anlamında sorulması gereken sorular olduğu, belki de bir kez daha, bu araştırma sonuçları ile aydınlanmıştır. Elde edilen bulgular, gündem belirlemenin özelleştirme konusu örneğinde Türk ekonomi basınına ve siyasal gündemine özgü veriler sağlamıştır. Buna göre, uygulamaya konu olan 1988-1998 döneminde ekonomi basını, siyasal gündem ve gerçek yaşam göstergelerinin her birinin, birbiri ile anlamlı bir ilişki içinde olduğu belirlenmiştir. Gündem belirleme yaklaşımına yönelik genellemelerden bazıları ise, doğrulanmamıştır. Gerçek yaşam göstergeleri ile gündemlerin ilişkili bulunması bunlardan ilkidir. İkincisi ise çarpıcı bir nitelik taşıyan, ekonomi basını gündeminin siyasal gündemi etkilemesi yargısının tam tersinin ortaya çıkmasıdır. Türkiye'de siyasal iktidar, ekonomi basınının içeriği üzerinde önemli ölçüde söz sahibi görülmektedir.