Using ordinary least squares to measure the impact of the factors affecting underground economy: a comparison between Bangladesh, India, Pakistan and Turkey

Abstract

Kayıt dışı ekonominin, tüm ekonomilerde hem ekonomik yapı hemde ekonomi politikaları üzerinde olumsuz etkileri gözlenmektedir. Günümüze kadar yapılan çalışmalarda ve araştırmalarda ağırlıklı olarak gelişmiş ülkelerdeki kayıt dışı ekonomilere odaklanılarak büyüklüğü ölçülmüştür. Ancak aynı zamanda gelişmekte olan ülkeler içinde kayıt dışı ekonominin ölçülmesine takip edilmesine ve öneriler getirilmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çalışma gelişmekte olan ülkelerin kayıt dışı ekonomi boyutlarının neden büyük oranlarda olduğundan yola çıkarak: birinci bölümde kayıt dışı ekonomi kavramının tanımı, nedenleri ve önemi ile birlikte bu çalışmanın amaçları ele alınmış, çalışmanın ikinci bölümünde ise literatür taraması yapılmıştır. Üçüncü, dördüncü ve beşinci bölümde; 2000-2013 yıllarını kapsayan ikinci kaynaklardan elde edilen veri kullanılarak en küçük kareler yöntemine göre; vergi gelirinin, işsizlik oranının, ekonomik özgürlük endekslerinin, nüfusun ve Gayri Safi Yurt İçi Hasıla büyümesinin, enflasyonun ve internet kullanıcılarının Bangladeş, Hindistan, Pakistan ve Türkiye'nin kayıt dışı ekonomileri üzerindeki etkisi test edilmiştir. Çalışmanın son bölümünde ise, ele aldığımız, ülkeler karşılaştırıldığında, ekonomik özgürlük endekslerinin bu çalışmadaki tüm ülkerler için önemli olduğu ve kayıt dışı ekonominin boyutunun azaltılmasında yüksek kurumsal niteliklerin kaçınılmaz olduğunu göstermiştir. Geniş bir vergi tabanı ve basit vergi sistemi Bangladeş, Hindistan ve Pakistan'a yardımcı olurken bilişim ve iletişim teknolojileri kullanımında şeffaflık Bangladeş, Pakistan ve Türkiye'de kayıt dışı ekonomilerinin boyutunu azaltmaya yardımcı olacaktır.