Gündem belirleme modeli ve enflasyon, trafik ve sosyal güvenlik konularındaki gerçeklerle medya ve kamu gündemlerinin karşılaştırılması

Abstract

Gündem belirleme, kitle iletişim araçlarının okuyucuların ne hakkında düşüneceklerini, neyi önemli olarak algılayacaklarını zamanla etkilemesidir. Gündem belirleme yaklaşımına göre, kitle iletişim araçlarının seçtiği ve gündeminde yer verdiği haberlerin önemlilik sırası ile okuyucuların bu haberlere verdiği önem arasında bir parelellik söz konusudur. Türkiye'de bazı konularda meydana gelen gelişmeler ile medya gündemi ve kamu gündemi arasındaki ilişkileri sorgulayan bu tez dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, kitle iletişim araçlarının izleyiciler üzerine etkilerini sorgulayan yaklaşımlar içinde gündem belirlemenin yeri ortaya konmaktadır. Daha sonra, gündem belirlemenin düşünsel temelleri ve bu alandaki araştırmaların günümüzde ulaştığı boyut anlatılmaktadır. İkinci bölümde, gündem belirleme sürecinin unsurları olan medya, kamu ve politika gündemleri ayrıntılı olarak tanıtılmaktadır. Ayrıca, çerçeveleme ve öne çıkarma kavramları da açıklanmaktadır. Üçüncü bölümde, gündem belirleme alanında uygulanan başlıca araştırma yaklaşımları anlatılmaktadır. Gündem belirleme araştırmalarının ne gibi konular üzerine odaklandığı ve elde edilen bulgular bu bölümde incelenmektedir. Dördüncü bölümde ise 1985-94 yılları arasında ülkemizde eflasyon, trafik ve sosyal güvenlik konularında meydana gelen gelişmelerin Türk basınının ve kamuoyunun gündeminde nasıl yer aldığı incelenmektedir. Bu araştırmada Türkiye'deki enflasyon, trafik ve sosyal güvenlik konularıyla ilgili veriler için Devlet İstatistik Enstitüsü yayınlarından yararlanılmıştır. Bu konuların medya gündemindeki durumları da Milliyet, Cumhuriyet ve Türkiye gazetelerinin birinci sayfalarındaki ilk 5 haber içinde yılda kaç kez yayınlandıkları sayılarak saptanmıştır. Araştırmada ele alınan konuların gerçek yaşamdaki durumları ile medya gündemindeki durumları arasında bir ilişki olup olmadığı regresyon analizi ile sorgulanmıştır. Elde edilen bulgulara göre, gerçek yaşamdaki enflasyon oranı ile Milliyet ve Cumhuriyet gazeteleri gündeminde bu konuda yayınlanan haber sayıları arasında ters yönlü bir ilişki vardır. Enflasyonun seyri ile Türkiye Gazetesi gündeminde bu konuda yayınlanan haberlerin sayısı arasında ise bir ilişki gözlenmemiştir. Trafik ve sosyal güvenlik konularının gerçek yaşamdaki durumları ile bu konularda adı geçen gazete gündemlerinde yer alan haberlerin sayısı arasında da bir ilişki yoktur.