Yönetimde verimliliğe etkileri açısından ast üst ilişkilerinin değerlendirilmesi ve Arçelik A.Ş. Eskişehir İşletmesinde bir uygulama

Abstract

İşletme, belli bir amacın gerçekleştirilmesi için, birden çok bireyin biraraya gelerek işbirliği yaptıkları eylemler bütününden oluşmaktadır. Bu nedenle, işletme içerisinde yer alan çalışmaların, astlar ve üstlerin işletme amacının gerçekleşmesi için işbirliği yapması kaçınılmazdır. Yönetim, başkaları vasıtasıyla işgörmek, diğer bir ifadeyle, başkalarını amaçlara ulaşmak için çalışmaya yönlendirmektir. Buna bağlı olarak yönetici, emrinde çalışan astların işletme amaçlarını gerçekleştirecek biçimde çalışmaya yönlendirmekle sorumludur. Çünkü, işletmenin ve yönetimin temel öğesi insandır ve insanı verimli çalışmaya motive etmek esastır. Her işletme amaçlarını gerçekleştirmek için girdilerden en verimli biçimde yararlanmaya çalışır. İşletme girdilerinin en önemlisini oluşturan astlar işletmenin kendilerine yüklediği sorumluluk ve görevlerini, belirlenen kurallar doğrultusunda yerine getirmek için çaba harcar. Ancak, astların sorumluluk ve görevlerini yerine getirme dereceleri büyük ölçüde, üstleriyle kurdukları ilişkilerin niteliğine bağlıdır. Yönetimde başarılı ve olumlu ilişkilerin kurulmasından astlar ve üstler birlikte sorumlu olmakla birlikte, özellikle üstler iki kat sorumludur. Yönetimde, emir verme durumunda olan üstlerin, yönetimin başarısı, iş veriminin sağlanması ve iyi ilişkilerin kurulması açısından, astlar üzerinde belirli yetki ve sorumlulukları vardır. Yöneticinin demokratik bir anlayışla astların psiko-sosyal özelliğine uygun bir davranış göstermesi ve bu davranışın astlar tarafından kabul edilebilir olması, astların işletme amacına yönlendirilmesini kolaylaştırır. Bu kabul edilebilirlik ne kadar yüksek olursa, yöneticinin astları etkilemesi de o derece yüksek olur. Yönetme yetkisine sahip olan yöneticinin gösterdiği etkinlik ve yönetme davranışının niteliği, ast üst ilişkilerinin geliştirilmesi açısından oldukça önem taşımaktadır. Astların verimliliği, birçok değişik faktörlerden etkilenebilmektedir. Ancak, ast üst ilişkileri çerçevesinde, yöneticinin emir verme biçimi, astın psiko-sosyal durumu ve yöneticinin davranışı verimliliği doğrudan etkileyen faktörlerdir. Bu nedenle yöneticinin, emrin veriliş biçimi, astın ihtiyaçlarının karşılanması, yönetime katılma, görev dağılımı, disiplin, insan ......