Vergi teşviklerinin ihracat üzerindeki etkileri

Abstract

İhracat günümüzde bütün dünya ülkelerini yakından ilgilendiren bir konudur. Dünyada bütün ülkeler, ihracatlarını artırmak ve dışarıya daha fazla mal ve hizmet satmak çabası içerisindedirler. Türkiye kalkınmakta olan bir ülkedir. Türkiye'nin kalkınabilmesi için ihracatını artırması gerekmektedir. Bu çalışmamızdaşu sonuca ulaşmış bulunmaktayız. Cumhuriyetin kuruluşundan planlı döneme kadar, uygulanan ihracat teşvik tedbirleri yetersiz kalmıştır. Ülkemizde Planlı dönemle birlikte çeşitli teşvik tedbirleri uygulamaya konulmuştur. Bu dönemde, ihracatı teşvik etmek için getirilen önemli tedbirlerden birisi, ihracatta vergi iadesidir. Fakat bütün tedbirler ihracatımızı arttırmada yetersiz kalmış ve dış ticaret açığı artmış ve dövüz sıkıntısı başgöstermiştir. Türkiye'de ciddi bir şekilde ihracatı teşvik politikası, 24 Ocak 1980' de uygulanan ekonomik istikrar tedbirleri çerçevesinde yürürlüğe konmuştur. 1980 yılından itibaren, mevcut ihracat teşviklerine işlerlik kazandırılmış ve yeni teşvik tedbirleri getirilmiştir. Bu tedbirlerle, ihracatımız da büyük artışlar sağlanmıştır. Ülkemizde 1980 yılından sonra, ilk kez Kurumlar Vergisi Kanunu'nda sanayi ürün ihracatını teşvik etmek amacıyla sanayi ürün ihracat istisnası getirilmiştir. Bu istisna, ihracatımızın ve özellikle sanayi ürün ihracatımızın artırılmasında önemli bir etki sağlamıştır. Ayrıca bu dönemde, yaş meyve, sebze ve su ürünleri ihracat istisnası ile hizmet ihtacatını teşvik etmek amacıyla getirilen istisnalar, bu mal ve hizmey ihracatlarını teşvik etmekte yetersiz kalmışlardır. İhracatın Katma Değer Vergisinden istisna edilmiş olması da, ihracatı teşvik etmektedir. Çünkü, ihraç konusu olan mal ve hizmetlerin bünyesinde yer alan bu vergi, ihracat nedeniyle tamamen ortadan kalkmaktadır. Vergi teşviklerinin yanında, ihracatçılara sağlanan Finansman, kredi kolaylıkları ve diğer ekonomik tedbirlerde, ihracatçılar için önemli teşvikler sağlamıştır. Üç bölümden oluşan çalışmanın birinci bölümünde, ihracat, ihracat teşv iki ve ihracatın teşvik nedenleri ile ihracatı teşvik araçları teorik olarak açıklanmaya çalışılmıştır.