DoktoraPhDhttps://hdl.handle.net/11421/23372024-03-29T10:29:43Z2024-03-29T10:29:43ZAçık ve uzaktan eğitimde görme engellilerin desteklenmesi AÖF ders kitapları için erişilebilirlik araştırmasıhttps://hdl.handle.net/11421/261342021-09-29T07:18:14Z2019-01-01T00:00:00ZAçık ve uzaktan eğitimde görme engellilerin desteklenmesi AÖF ders kitapları için erişilebilirlik araştırması
Bu tez, görme engelli öğrencilerin giderek dijitalleşen ve görsellik boyutu artan eğitim ortamlarında karşılaştıkları erişilebilirlik sorununa odaklanmaktadır. Bu bağlamda, ilk bölümde, engellilik olgusu, görme engellilere odaklanarak gözden geçirilmiş ve uzaktan eğitim ve görme engelli bileşenlerden oluşan bağlam sunulmuştur. Görme engelli öğrencilerin günümüzün eğitim ortamlarının artan e-öğrenme eğilimine entegrasyonu, sistem yaklaşımı içinde tartışılmakta ve tüm içerik, sistem bileşenlerinin yeterliliği ve hazırlığı ile ilişkilendirilerek sunulmaktadır. İyi uygulamalar geliştiren ülkelerin mevzuatı ve belli başlı kurumları incelenmiş ve ayrıca Türkiye'deki durum değerlendirilmiştir. İkinci bölümde, tüm dünyada eğitim sistemlerinin en önemli konularından birisi olan körlerin e-öğrenme problemi üzerine literatür araştırması sunulmuş ve kayda değer çalışmalar ana hatlarıyla tanıtılmıştır. Bu bağlamda, erişilebilirlik kavramını tanımladıktan sonra, e-öğrenme ortamlarını erişilebilir kılmayı amaçlayan literatür; yardımcı teknolojiler, destek sistemleri ve kapsayıcı ve evrensel tasarım başlıkları altında ele alınmıştır. Uygulama olarak kabul edilebilecek üçüncü bölümde, sistem yaklaşımı metodolojisi kullanılarak, sesli kitap sistemi, problemleri ve çözüm alternatiflerini belirlemek için analiz edilmiştir. Bu kapsamda Açıköğretim sistemindeki ders kitaplarının erişilebilirliği değerlendirilmiş, erişilebilir olmayan boyutları belirlenmiş ve ders kitapları ve tüm sistem hakkında önerilerde bulunulmuştur. Son olarak, görme engelli öğrenciler için yükseköğrenimin dijitalleşmiş dünyasına yönelik kurumsal politikalar hakkında görüş ve önerilerde bulunulmuştur.
2019-01-01T00:00:00ZE-öğrenme ortamlarında sözsüz iletişim öğelerinden yüz ifadelerinin kullanımıhttps://hdl.handle.net/11421/261032021-09-20T12:06:41Z2019-01-01T00:00:00ZE-öğrenme ortamlarında sözsüz iletişim öğelerinden yüz ifadelerinin kullanımı
Bu çalışmada açık ve uzaktan öğrenenlerin videolar yoluyla aldıkları derslerde
konu anlatıcısının yüz ifadelerinin öğrenen motivasyonuna olan etkisi incelenmiştir. Bu
bağlamda Açıköğretim Fakültesi e-kampüs üzerinden Medya ve İletişim dersinin ilk
ünitesi video yoluyla açıköğretim sisteminde kalite elçileri adıyla anılan öğrenen kitlesine
sunulmuş ve onlardan bilgi toplanmıştır. Bu çalışmada öğrenme malzemelerinden video
incelendiğinden sözü geçen ders videosu, araştırmacı tarafından belirli saniyeler arasında
anlatıcının yüz ifadelerine göre nötr, enerjik, sıkılmış, samimi, öfkeli ve düşünceli olarak
gruplanmıştır. Herbir yüz ifadesinin kullanıldığı aralık sonunda videoda öğrenenler
videoyu izlemeye devam etme isteklerini ölçen bir cetvelle karşılaşmışlardır. Böylece
öğretenin kullandığı yüz ifadelerine göre öğrenen motivasyonunda nasıl bir değişiklik
olduğu gözlemlenmiştir. Ardından videonun tamamını izleyip her ölçeğe cevap veren
katılımcılar arasından dokuz kişi rastgele seçilerek tezin kuramsal dayanakları olan İletişim
Ortamları Zenginliği ve Bilgisayar Ortamlı İletişim kuramları ile hazırlanan matristen
çıkarılan on adet açık uçlu soruya cevap vermişlerdir. Öğrenen motivasyonunu olumlu
etkileyebilecek yüz ifadelerinin videoya devam etme isteği yüzdelerine göre sırayla enerjik
(%73), samimi (%72) ve nötr (%71) olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
2019-01-01T00:00:00ZÖnceki öğrenmenin tanınması ve Türk yüksek öğretim sistemi için politika önerisihttps://hdl.handle.net/11421/261002021-09-20T11:40:20Z2019-01-01T00:00:00ZÖnceki öğrenmenin tanınması ve Türk yüksek öğretim sistemi için politika önerisi
Önceki Öğrenmelerin Tanınması (ÖÖT) nerede, ne zaman ve hangi bağlamda gerçekleştiğine bakılmaksızın edinilmiş bilgi ve becerilerin tanınması sürecidir. Yakın zamana kadar formel kurumlarda edinilen bilginin tanınması şeklinde uygulanan ÖÖT, bireylerin formel kurumlar dışında da bilgiye erişimlerinin gelişen bilgi ve iletişim teknolojileriyle kolaylaşmasının bir sonucu olarak enformel ve formel olmayan ortamlarda gerçekleşen öğrenmelerin de tanınmasında yükseköğretim için önemli bir fırsat oluşturmaktadır. Çalışmada, yükseköğretime yeni açınımlar getirmesi beklenen bu paradigmadan yararlanılmasına yönelik ulusal bir politika önerisi belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın birinci bölümünde ÖÖT ile ilgili kavram, terim, model ve kuramlar alan yazın taraması yoluyla açıklandıktan sonra dünyada ve Türkiye'deki mevzuat ve uygulamalar incelenmiştir. İkinci bölümde öğrenenlerin ÖÖT üzerine olan farkındalıkları örnek iki gruba yönelik olarak araştırılmış ve bulgular anket ve görüşme tekniği ile toplanan verilerin analizi ile sunulmuştur. ÖÖT ile ilgili Türk yükseköğretiminde politika ve uygulama bağlamında yapılması gerekenler hakkında ise uzman görüşlerine başvurulmuştur. Konu ile ilgili uzman görüşleri görüşme tekniği ile toplanan verilerin analizi ile belirlenmiştir. Çalışmanın son bölümünde bulgular yorumlanarak ulusal bir ÖÖT politikası geliştirme bağlamında önerilerde bulunulmuştur. Çalışmada elde edilen bulgulara göre, dünya genelinde ÖÖT ile ilgili politika ve uygulamalar yaşamboyu öğrenme, yeterlilik çerçeveleri, eğitim ve çalışma hayatı ile yakından ilişkilendirilmektedir. Türkiye'de ise yükseköğretim bağlamında kurumların ÖÖT süreçlerini işe koşmalarında yasal engel bulunmamakla birlikte uygulamaların yaygınlık kazanmadığı ve bu seçeneğin bir fırsata dönüşmediği belirlenmiştir. Öğrenen farkındalığı konusunda ise öğrenenlerin formel kurumlar dışında edindikleri öğrenmelerin tanınması konusunda farkındalıklarının yok denecek kadar az olduğu görülmüştür. Yükseköğretim sisteminde ise politika ve uygulama boyutlarında gerekli düzenlemelerin yapılması durumunda ÖÖT uygulamalarının gelişme göstereceği sonucuna varılmıştır.
2019-01-01T00:00:00ZAçık ve uzaktan öğrenmede evrensel tasarım ilkeleri çerçevesinde artırılmış gerçekliğin kullanılabilirliğihttps://hdl.handle.net/11421/235472020-08-16T05:25:57Z2018-01-01T00:00:00ZAçık ve uzaktan öğrenmede evrensel tasarım ilkeleri çerçevesinde artırılmış gerçekliğin kullanılabilirliği
Bu araştırmanın temel amacı, artırılmış gerçekliğin, evrensel tasarım ilkeleri doğrultusunda açık ve uzaktan öğrenme ortamlarında kullanılabilirliğini saptamak ve bu konuya ilişkin, uzman görüşlerinin Delphi tekniği aracılığıyla alınarak geleceğe ilişkin öngörülerde bulunmaktır. Bu araştırmanın amacına ulaşmak için, açık ve uzaktan öğrenme ortamlarının (1) Öğrenme, (2) İletişim ve (3) Teknoloji boyutlarıyla; evrensel tasarımın (1) Eşitlikçi Kullanım, (2) Kullanımda Esneklik, (3) Basit ve Sezgisel Kullanım, (4) Algılanabilir Bilgi, (5) Hata için Tolerans, (6) Düşük Fiziksel Güç Gereksinimi, (7) Yaklaşım ve Kullanım İçin Uygun Boyut ve Mekân ilkeleri kullanılmıştır. Bu araştırma, yöntemsel olarak nitel bir durum çalışmasıdır. Kuramsal çerçeveyi temel alan açık uçlu sorularla birincil veri toplama aracı olarak Delphi tekniği 14 uzman katılımcıyla 3 tur boyunca uygulanmıştır. İkincil veri toplama aracı olarak kullanılan yapılandırılmış görüşme soruları bir Uzakdoğu ülkesinde Akademisyen Değişim Programı sırasında uygulanmıştır. 6 farklı ülkeden toplam 11 uzman katılımcıdan elde edilen veriler taşınabilir disk, e-posta ve hazırlanan anket çıktısının el yazısıyla doldurulması aracılığıyla toplanmıştır. Burada toplanan veriler, Delphi turlarında elde edilen verileri doğrulamak ve desteklemek için kullanılmıştır. Birincil veri toplama aracı olarak kullanılan Delphi tekniğinde, ilk tur sonunda ulaşılan 103 temadan, ikinci turda 27'si tekrar değerlendirilmek üzere üçüncü tura aktarılmıştır. Bu tur kapsamında 11 tema elenmiş, 16 tema kabul edilmiş ve toplam 92 tema bu araştırma sonunda ortaya çıkan kullanılabilirlik ilkesi olarak değerlendirilmiştir. Böylece, açık ve uzaktan öğrenmede evrensel tasarım ilkeleri çerçevesinde artırılmış gerçekliğin kullanımına yönelik 21 başlıkta 92 tema ortaya konmuştur. Bu temalara ilişkin bulgular yorumlanmış, tartışılmış, sonuçlar ortaya konmuş ve öneriler sunulmuştur.
2018-01-01T00:00:00Z