Tez KoleksiyonuThesis Collectionhttps://hdl.handle.net/11421/23712024-03-28T17:42:23Z2024-03-28T17:42:23ZBir turbojet motor için matematik model ve denetleyici tasarımıYazar, Işılhttps://hdl.handle.net/11421/52222021-04-16T08:48:42Z2015-01-01T00:00:00ZBir turbojet motor için matematik model ve denetleyici tasarımı
Yazar, Işıl
Bu tezde, havacılıkta kullanılan küçük ölçekli bir turbojet motorun doğrusal olmayan matematiksel modeli oluşturulmuş ve daha sonra oluşturulan model için rölanti hızı ve maksimum hız çalışma zarfında görev yapacak denetleyici tasarımı yapılmıştır. Model, MATLAB/Simulink üzerinde oluşturulmuştur. Doğrusal olmayan matematiksel model yapısı, termodinamik denklemleri (enerji, kütle ve momentumun korunumu yasaları) ve bazı cebirsel fonksiyonları kapsamaktadır. Kompresör ve türbin bileşenlerinin performans parametrelerinin hesaplanmasında Adaptif Sinirsel Bulanık Çıkarım Sistemi metodu tercih edilmiştir. Denetleyici tasarımı geliştirilmiş PID yapısı kullanılarak yapılmıştır. Önerilen farklı denetleyici yapıları, motorun farklı çalışma noktaları ve çalışma noktaları arası geçiş durumları için simülasyonlar yapılarak test edilmiştir.
Tez (doktora) - Anadolu Üniversitesi; Anadolu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Havacılık Elektrik ve Elektroniği Anabilim Dalı; Kayıt no: 383727
2015-01-01T00:00:00ZHavayolu ve karayolu araç filosu ile bir araç rotalama problemi için matematiksel model önerisiDursun, Ömer Osman, 1979-https://hdl.handle.net/11421/52292020-08-16T05:02:46Z2017-01-01T00:00:00ZHavayolu ve karayolu araç filosu ile bir araç rotalama problemi için matematiksel model önerisi
Dursun, Ömer Osman, 1979-
Son zamanlarda taşımacılıkta Araç Rotalama Problemleri (ARP) önemli rol oynamaktadır. Taşımacılık firmaları, ARP ile ilgili matematiksel modeller kullanarak maliyet, insan, araç ve yakıt gibi kaynaklardan tasarruf sağlamaktadır. Çalışmada Çok Depolu Heterojen Filolu Zaman Pencereli Araç Rotalama Problemi (ÇDHFZPARP) ele alınmıştır. Heterojen filo olarak karayolu araçlarının yanı sıra havayolu araçları kullanılmıştır. Havayolu araçlarına ait maliyet ve kriterler detaylı bir şekilde incelenmiştir. Çalışmada, ÇDHFZPARP’ye yönelik iki matematiksel model ve çözümleri ortaya konmuştur. Matematiksel modellerin çözümünde gerçek talep, gerçek havayolu ve karayolu maliyet verileri kullanılmıştır. Matematiksel modellerin çözümünde GAMS programından yararlanılmıştır. Matematiksel modeller iki senaryoya göre çözülmüştür. İlk senaryoda, taleplerin teslim edilmesinde süre sınırı konmamıştır. Diğer senaryoda ise taleplerin teslim edilmesinde süre dikkate alınmıştır. Süre sınırı olmadığında taleplerin karşılanmasında sadece karayolu araçları kullanılırken, diğer durumda ise hem havayolu hem de karayolu araçları kullanılmış ve maliyet yüksek çıkmıştır. İkinci matematiksel modelde ise depo noktalarının seçimi için iki farklı depo açma maliyeti belirlenmiştir. Depo açma maliyetine göre farklı depo noktalarının seçilebileceği görülmüştür. Sonuç olarak, çalışmada geliştirilen matematiksel modeller ve çözümleri taşıma firmalarına yük taşımacılığında çoklu depo, zaman, havayolu ve karayolu taşımacılığı açısından uygun bir bilimsel yaklaşım sunmaktadır.
Tez (doktora) - Anadolu Üniversitesi; Anadolu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Havacılık Elektrik ve Elektroniği Anabilim Dalı; Kayıt no: 434746
2017-01-01T00:00:00ZHidrojen kullanan turbofanlı bir insansız hava aracının ekserjetik sürdürülebilirlik analiziKaya, Nevzethttps://hdl.handle.net/11421/52252021-04-14T11:20:58Z2015-01-01T00:00:00ZHidrojen kullanan turbofanlı bir insansız hava aracının ekserjetik sürdürülebilirlik analizi
Kaya, Nevzet
Bu tezde, yüksek by-pass oranlı bir adet turbofan motora sahip bir yüksek irtifa yüksek takat insansız hava aracının 0 – 16 km irtifaları kapsayan uçuş profili boyunca dodecene ve hidrojen yakıtla, % 0 – 100 ağırlıkça yakıt depolama oranlarıyla ısı geri kazanımlı ve ısı geri kazanımsız, anlık ve toplam ekserjetik sürdürülebilirlik parametreleri hesaplanmıştır. Hidrojen yakıtın 20 K sıcaklık ve 1 bar basınçta sıvı, 35 K sıcaklık 25 bar 50 bar, 100 bar; 80 K sıcaklık 50 bar, 100 bar, 200 bar; 125 K sıcaklık 100 bar, 200 bar, 350 bar, çevre sıcaklığında 200 bar, 350 bar 700 bar basınçlarda gaz veya malzeme içinde depolandığı kabul edilmiştir. Motor hesapları, yakıtların yanma odasına çevre sıcaklığında girdiği kabul edilerek yapılırken, ısı geri kazanımı olması durumunda ısı aktarıcılarına depolanma sıcaklıklarında girdiği kabul edilmiş, ısı geri kazanımı ile yakıt tasarruf potansiyelleri ve yakıtın depolanma sıcaklığından çevre sıcaklığına ısıtılması için harcanması gereken yakıt miktarları ayrıca hesaplanmıştır. Her durumda yakıtın fiziksel ekserjisinden yararlanılmadığı kabul edilmiştir. Tüm sonuçlar, MATLAB yazılım ortamında geliştirilen özgün bir programdan elde edilmiştir. Hidrojen ekserji performansları, depolanma basınç ve sıcaklıklarına ve ısı geri kazanımı olup olmamasına göre değişmektedir. En iyi ekserjetik sürdürülebilirlik performansları genellikle düşük sıcaklık – düşük basınçta depolama ve ısı geri kazanımı ile elde edilmiştir. Tüm depolama sıcaklıkları için en yüksek ekserjetik sürdürülebilirlik endeksi % 43 – 52.7 yakıt tüketim oranı (=depolama oranı) aralığında, 0.05'ten daha az değişimle ?1.02 şeklinde elde edilmiştir. Sonuç olarak, mevcut hidrojen depolama kapasitelerinin, 7 saatten uzun İHA görevleri için henüz yeterli olmadığı görüşüne varılmıştır.
Tez (doktora) - Anadolu Üniversitesi; Anadolu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Havacılık Elektrik ve Elektroniği Anabilim Dalı; Kayıt no: 385220
2015-01-01T00:00:00Z