Negation in Turkish

Abstract

Bu çalışmanın amacı Türkçe eylem tümcelerinde olumsuzluk işaretleyen –mE ve ‘değil’ biçimlerini söylemdeki işlevleri açısından betimlemektir. –mE biçimi tipik bir olumsuzluk biçimi olarak hem dilsel hem de üst dilsel işlevleri yerine getirebilirken ‘değil’ yalnızca dilsel işlevlerle sınırlı görünmektedir. Bu iki biçim arasındaki temel farklılık edimsel güç açısından ortaya çıkmaktadır. ‘değil’ zayıf bir olumsuzlama gücü olduğu için üstdilsel olumsuzlama işlevini yerine getirememektedir. ‘değil’ biçiminin söylemde temel işlevi olay zamanını konuşma zamanına genişletmek ve olumsuzlamanın gücünü indirgemek olarak karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca, ‘değil’ bireysel deneyim beklentilerin olumsuzlanmasına duyarlı iken –mE hem bireysel hem de genel deneyimle ilgili beklentilerin olumsuzlanmasında kullanılabilmektedir. Son olarak bu iki biçim söylemde kurdukları sözbilimsel ilişkiler açısından da farklılaşmaktadır. ‘değil’ daha çok ‘rağmen’ ilişkisi kurarken –mE ‘karşıtlık’ ilişkisi ile ortaya çıkmaktadır.

This study aims at describing the Turkish negative markers the morpheme –mE and the verbal predicate ‘değil’ in terms of their discourse functions in verbal sentences. –mE is a typical negative marker and it carries out both linguistic and metalinguistic functions in discourse while ‘değil’ has a restricted usage and can not occur in metalinguistic negation contexts in verbal sentence. They differ from each other mainly in terms of the strength of the denial they mark and the epistemic force they reflect. The marker ‘değil’ is mainly used to establish a state between the event time and speech time, inducing the certainity of the denial. It is sensitive to the kind of expectation it cancels and it is used as a denial of individual experiences. It is also restricted to the sequence of events represented. These markers in verbal sentences also differ from each other in terms of the rhetoric relation they are involved in discourse. ‘değil’ mostly precedes a concessive relation while –me occurs in contrast relation.