Davranışsal Denge Döviz Kuru Yaklaşımı ile Reel Döviz Kurlarının Yanlış Dengelenmesinin Ölçülmesi: Türkiye Örneği

Abstract

Çalışmada, 1991Q1-2014Q3 döneminde Türkiye için reel döviz kurlarının yanlış dengelenmesi, "Davranışsal Denge Döviz Kuru Modeli" ile belirlenmiştir. Davranışsal denge döviz kuru modelinden elde edilen sonuçlar, Türkiye'de ele alınan dönem boyunca genel olarak reel döviz kurlarının yanlış dengelendiğini, cari yanlış dengelenmenin boyutunun 1994 krizinde %140'a 2001 krizinde %195'e, toplam yanlış dengelenmenin ise 1994 krizinde %50'ye 2001 krizinde %125'e ulaştığını, göstermektedir. Çalışmadan elde edilen bir diğer önemli bulgu ise Türkiye'de sabit kur rejiminin uygulandığı dönemlerde, reel döviz kurlarının hem cari denge seviyesinden hem de uzun dönem denge seviyesinden ciddi ölçüde sapma gösterdiğini, esnek kur rejimine geçilmesinin ardından ise denge seviyesine yakınsadığını ortaya koymaktadır

In this study the real exchange rate misalignment in Turkey in 1991Q1-2014Q3 period was determined by “Behavioral Equilibrium Exchange Rate Model”. The results obtained from the behavioral equilibrium exchange rate model show that the real exchange rate has been misaligned in general throughout the period covered in Turkey and that the size of the current misalignment has reached to 140% in the 1994 crisis and to 195% in the 2001 crisis. And the size of total misalignment has reached to 50% in 1994 crisis and 125% in the 2001 crisis. Another important finding from the study is that the real exchange rate in Turkey is significantly misaligned from both its current and the long-run equilibrium level in the period when the fixed exchange rate regime is applied, and after reaching the flexible exchange rate regime, it converged to its equilibrium level