Türkiye’nin İkili Havayolu Taşımacılığı Anlaşmalarının Havayolu Yönetimine Etkileri Açısından Değerlendirilmesine Yönelik Bir Ölçek Önerisi

Abstract

Bilimsel Araştırma Projeleri tarafından desteklenen “Türk Sivil Havacılık Faaliyetlerinde Liberalleşme Sürecinin İncelenmesi ve Değerlendirilmesi” adlı araştırma kapsamında gerçekleştirilen bu çalışmada öncelikle İkili Hava yolu Taşımacılığı anlaşmalarının ve dolayısıyla uluslararası hava yolu pazarlarındaki ekonomik düzenlemelerin tarifeli hava yolu işletmelerinin yönetimini nasıl etkilediği tartışılmıştır. Sonrasında ise ortaya konan bu etkiyi dikkate alarak Türkiye'nin İkili Hava yolu Taşımacılığı Anlaşmalarını değerlendirmeye yönelik bir ölçüm aracı geliştirilmiştir. Önce alan yazın araştırması ile ölçüm aracının dört boyutu belirlenmiştir.Ölçeğin boyutları; Pazara Erişim, Pazara Giriş, Kapasite ve Fiyat Tarifeleridir. Sonrasında Türkiye'nin tüm İkili Hava yolu Taşımacılığı anlaşmaları ve zaman içinde bu anlaşmalara getirilen tüm değişiklikler tek tek incelenerek her boyutun bileşenleri tespit edilmiştir. Son olarak bu bileşenler en sıkı ve en liberal seçenekler arasında derecelendirilmiştir. Geliştirilen ölçeğin Avrupa Birliğine tam üye olma yolundaki Türkiye'nin uluslararası hava yolu pazarlarındaki durumunun değerlendirilmesine ve Türk tescilli hava yolu işletmeleri üst yönetiminin karar alma süreçlerine katkıda bulunacağı düşünülmektedir.

In this study, it is firstly discussed how Bilateral Air Services Agreements (BASAs) and as a result the economic regulations in the international airline markets affect the management of scheduled airlines. By considering the introduced effects, a scale is developed to evaluate the BASAs of Turkey. To develop the scale, four different dimensions are determined by reviewing the literature: “market access”, “market entry”, “capacity” and “price tariffs”. Afterwards, the sub-components of each dimension are found out by examining all of the BASAs of Turkey and the whole changes made in time in these agreements. Lastly, these components are ranked in a scale fromthe strictest to themost liberal. It is expected that the scale developed in the present study will contribute to the evaluation of the place of Turkey, in international airline markets, within the accession process to EU, and to the decision making process of senior management of airlines.