II. Dünya Savaşı yıllarında Ahmed Adnan Saygun’un kaleminden halkevi müzik raporları (1939-1945)

Abstract

Cumhuriyet’in ilanıyla birlikte her alanda Batı uygarlığı örnek alınarak hayata geçirilen yenilikler ile Türk toplumu üzerinde gerekli olan değişim ve dönüşümler öngörülmüştür. 1924 yılından itibaren adım adım uygulamaya konulan Türk İnkılabının en önemli ayaklarından birisi de Musiki İnkılabıdır. Musiki İnkılabıyla birlikte müzik kurumları yeniden şekillendirilmiş ve öncesinde benimsenen müzik politikaları dönemin ruhuna uygun olarak değiştirilmiştir. Batı müziği ve çokseslilik temelinde şekillenen ve çağdaş medeniyete ulaşma ülküsüyle takip edilen müzik politikalarında müzik adamları ve bestecilere de önemli görevler düşmüştür. Besteci, eğitimci ve müzikolog gibi pek çok farklı kimliği bünyesinde barındıran Ahmed Adnan Saygun da bu müzik adamlarından biridir. Saygun, II. Dünya Savaşı yıllarına sırasında Halkevleri Büro Şefi Nafi Atuf Kansu ve Ankara Halkevi Başkanı Ferid Celal Güven tarafından kendisine teklif edilen Halkevi Müzik Müfettişliği görevini kabul etmiştir. Bu dönemde Halkevi Müzik Müfettişi olarak İstanbul, İzmir, Bursa, Manisa, Balıkesir, Çanakkale, Çankırı, Kastamonu, Bartın, Gaziantep ve Muğla illerini kapsayan geziler yapmış ve incelemelerde bulunduğu bu Halkevleriyle ilgili raporlar kaleme almıştır. Hazırlanan çalışmada Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi’nde temin edilen ve Saygun tarafından kaleme alınan raporlar incelenmiştir. Dönemin müzik politikalarının şekillenmesinde Saygun’un hazırlamış olduğu raporların etkili olduğu görülmüştür.