Otistik özellik gösteren öğrencilere soru cevaplama becerilerinin öğretiminde küçük grup düzenlemesi ile sunulan eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği

Abstract

Bu araştırmanın amacı, otistik özellik gösteren öğrencilere küçük grup düzenlemesi ile sunulan eşzamanlı ipucuyla öğretimin "...nerede...?", "Ne zaman...?" ve "...ne olur?" sorularına sözel olarak cevap verme davranışlarının öğrenilmesi üzerindekietkililiğini araştırmaktır. Bu amacın yanı sıra, eşzamanlı ipucuyla öğretimin kullanıldığı küçük grup düzenlemesi ile gözleyerek öğrenmenin ne düzeyde gerçekleştiği de incelenmiştir. Ayrıca bu çalışmada farklı ortamlar, farklı zamanlar ve farklı kişiler arasında genelleme etkisi ve uygulama tamamlandıktan sonra 4, 7 ve 9 hafta sonra kalıcılık etkisi araştırılmıştır. Araştırma yaşları 5 ve 7 arasında değişen üç otistik özellik gösteren öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Bu araştırmada tek denekli araştırma modellerinden davranışlar arası yoklama evreli çoklu yoklama modeline yer verilmiş ve deneklerle replike edilmiştir. Araştırmada küçük grup içinde her öğrenciye farklı tek basamaklı bir davranış öğretilmiştir. Araştırmanın bağımlı değişkeni "...nerede...?", "Ne zaman...?" ve "...ne olur?" sorularına sözel olarak cevap verme davranışıdır. Bağımsız değişkeni ise küçük grup düzenlemesi ile sunulan eşzamanlı ipucuyla öğretimdir. Araştırma tüm öğrencilerin bir arada bulunduğu ortamda her öğrencinin çalışılan hedef uyarana yönelik öğretimi izlemesi sağlanmıştır. Eşzamanlı ipucuyla öğretimin küçük grup düzenlemesiyle "...nerede...?. Ne zaman...? ve ...ne olur?" sorularına sözel olarak cevap verme davranışı için toplu yoklama, günlükyoklama, öğretim, izleme ve genelleme oturumları düzenlenmiştir. Araştırmada hem gözlemciler arası güvenirlik hem de uygulama güvenirliği verisi toplanmıştır. Küçük grup düzenlemesinde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiği grafiksel analiz kullanılarak gösterilmiştir. Araştırma sonucu, eşzamanlı ipucuyla öğretimin otistik özellik gösteren öğrencilerin her birine farklı uyaranın küçtük grup düzenlenmesi içinde sunulması ile "...nerede...?", "Ne zaman...?" ve "...ne olur?" sorularını sözlü olarak cevaplama becerilerinin öğretiminde etkili olduğunu göstermektedir. Öğrencilerin öğretim tamamlandıktan 4, 7 ve 9 hafta sonra edinilen becerileri değişik düzeylerde korudukları, farklı ortamlara, farklı zamanlara ve farklı kişilere genelleyebildikleri görülmüştür. Ayrıca, deneklerin gözleyerek öğrenme ile davranışları değişik doğruluk düzeyinde edindikleri görülmüştür.