Göstergebilimsel bir yaklaşımla meddah

Abstract

Bugün Türkiye'de tiyatronun gelişimi bir duraklama ve gerileme göstermektedir. Bunun en büyük nedenlerinin başında sayısı giderek çoğalmakta olan tiyatro oyuncularının sosyal ve ekonomik nedenlerle mesleklerini uygulayamamaları gelmektedir. Geleneksel Türk Tiyatrosundaki türlerin araştırılması ve çağdaş tiyatro düşüncesine göre yorumlanması sorunun çözümüne katkıda bulunacaktır. Tiyatronun vazgeçilmez ögelerinden biri oyuncudur. Oyuncusuz bir tiyatro ediminin olamayacağı kesindir. Bu bakımdan oyuncuyu tiyatronun eksenine koyan meddah tiyatrosu uygulamalarına göstergebilimsel açıdan bir yaklaşım, bu türün çağdaş tiyatro ya katkısını ortaya çıkaracaktır. Tiyatro göstergebiliminin göstergeleri, sahnede anlam üreten her şeydir. Bu araştırmanın temel yönelimi de meddah tiyatrosunun göstergelerini açıklama yönündedir. Meddah sanatını uygulamak için kendisinden başka hiçbir şeye gerek duymaz. Her yer sahnedir onun için. Temel aracı bedeni ve sesidir. Hikayeleri eklemli bir yapı gösterir ve daha çok eğlence amacıyla yapıldığı için taklitli, gülmeceli özellikler taşırlar. Meddah bir yandan hikayelerindeki kişileri oynayarak seyircisini eğlendirirken bir yandan da hikaye kişilerinin eylemlerinden dersler çıkarır. Meddah tiyatrosunun bütün göstergeleri oyuncuda toplanır. Tek başına bir tiyatro olan oyuncu için olumsuz koşullar bir sorun olmaktan çıkar. Bu çalışma, sosyal ve ekonomik koşullarla mesleklerini uygulayamamakta olan tiyatro oyuncularının bu alanda yapacakları uygulamalara katkı sağlamak amacıyla hazırlanmıştır.