Fikri mülkiyet haklarının doğrudan yabancı yatırımlar üzerine etkisi : gelişmekte olan ülkeler üzerine bir araştırma

Abstract

Bu çalışmada amaç yabancı yatırımları etkileyen faktörlerden bir olan Fikri Mülkiyet Hakları’nın (FMH) önemini gelişmekte olan ülkeler perspektifinde anlamaya çalışmaktır. Bu süreçte FMH yanında ekonomik yapılara ilişkin göstergeler de incelenmiştir. Tezin çerçevesi dâhilinde FMH’nin bir göstergesi olarak Ginarte ve Park’ın geliştirdiği indeks, temel olarak uluslararası antlaşma ve hukuksal altyapıya ilişkin korumacı faktörleri barındırdığı için kullanılmıştır. Yine FMH’nin bir göstergesi olarak on faklı kategorik bileşenden oluşan Özgürlük İndeksi (Öİ) modele dahil edilmiştir. Öİ bileşenlerinin alt ve üst gelir gruplarında yer alan ülkeler açısından bir faklılaşmaya neden olup olmadığı araştırılmıştır. Uygulanan panel veri analiz tekniği fikri mülki haklarının geliştirilmesine yönelik atılan adımların doğrudan yabancı yatırımlar üzerinde olumlu etkisinin olduğunu göstermiştir. Uygulanan analiz kişi başına düşen milli gelir(satın alma gücü paritesine göre), ülkelerin toplam borç yükleri (devlet güvencesi altında olan), ülkelerin rezervleri (altın dâhil), ekonomilerin dış ticarete açıklık düzeyleri ve ekonomik büyümenin doğrudan yabancı yatırımlar üzerinde etkilerinin olabileceğini göstermiştir.