Kültürel Mirasın Çizgi Film Senaryolarında Kullanılması

Abstract

Toplumların sözlü kültürlerine ait ürünler zaman içerisinde değişip dönüştürülerek farklı anlatılara kaynak oluşturmuşlardır. Bu sözlü kültür ürünleri kimi zaman bir edebi metne, kimi zamansa bir senaryoya aktarılmışlardır. Çizgi filmler de bu sözlü kültürün getirisi geleneksel kaynaklardan faydalanan sanat dalları arasındadır. Mitolojiler, masallar, halk hikâyeleri, efsaneler, destanlar, ninniler ve daha pek çok geleneksel anlatı çizgi film senaryoları için önemli birer kaynak oluşturmaktadır. Batı'da Walt Disney, Doğu'da ise Stüdyo Ghibli gibi Dünya'nın önde gelen animasyon stüdyoları geleneksel anlatıların klasikleşmiş unsurlarını çizgi film senaryolarında yeniden kullanmak ve yinelemek yoluyla güncelle- mektedirler. Böylece kültürel hafıza süreklilik göstermektedir. Türkiye'de ise sinema ve çizgi filmde senaryo anlamında özgünlük ve yaratıcılık en temel sorundur. Bu çerçevede Türkiye'de çizgi film senaryolarının konu ve yaratıcılık anlamında yaşadığı kısır döngüden kurtulmasının, Türk kültürü içerisinde süregelen geleneksel anlatıların senaryolarda kullanmaya başlamasıyla mümkün olacağı düşünülmektedir. Bu araştırmada, çizgi film senaryolarında geleneksel anlatılardan nasıl yararlanılabileceğini ortaya koymak amaçlanmaktadır. Türkiye'de Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Animasyon Bölümünde yürütülmekte olan 'Öykü Tasarımı' dersinde 'geleneksel anlatıların çizgi film senaryolarında kullanımı'na yönelik gerçekleştirilen çalışmada öğrenciler kendi coğrafyalarının kültürel miraslarını kullanarak farklı içeriklerde senaryo uygulamaları gerçekleştirmişlerdir. Böylece özgün ve ulusal bir çizgi film geleneğinin ortaya çıkarılmasında kültürel mirasın ne denli zengin bir kaynak oluştur- duğu ortaya konmaya çalışılmıştır.

Products of oral culture are the sources of different narrations as they change and transform in time. These products are sometimes written and transferred into literary texts, and sometimes they are adapted to scenarios. Animation films are among fields of arts benefiting from the traditional sources of oral culture. Myths, fables, folktales, epics, lullabies and other traditional narrations generate sources of cartoon scenarios. World's leading animation studios like Walt Disney in the West and Studio Ghibli in the East update classic elements of traditional narrations by reusing and reproducing. Therefore; cultural memories gain continuity. In Turkey, main problems about cinema and cartoon scenarios are genuineness and creativity. However, cultural heritage of Turkey as the source of scenarios is quite rich. It's important to know and use this cultural accumulation. Here in this study, it was aimed to put forward how to use traditional narrations in animation movie scenarios. Students taking 'Story Design' course, at Anadolu University Animation Department, designed different scenarios by using cultural heritage of their geography in a practice named 'the usage of traditional narration in animation movie scenarios'. The practice was aimed at indicating how rich the cultural heritage is for creating original and national movie tradition.