Osmanlı Devleti’nin patrimonyal niteliğinin sınırlılıkları üzerine bir tartışma

Abstract

Machiavelli’nin prens ve prensin kullarından müteşekkil sıkı bir birlik olarak sunduğu Osmanlı analizini, Weber patrimonyalizm ve patrimonyalizmin en uç örneği olarak sultanizm terimleri ile kavramsallaştırarak yinelemiştir. Okumakta olduğunuz çalışmanın temel hedefi Machiavelli ve Weber’in Osmanlı Devleti’ne dair iddialarının gerçekliğini tartışmaktır. Bu hedef doğrultusunda Osmanlı Devleti’nin kuruluşu, erken dönem devlet yapısında öne çıkan aktörler, merkezileşme ile birlikte görünür hale gelen klasik tabakalaşma sistemi ve bu sistemin yaşadığı dönüşüm inceleme konusu edilmiştir. Bütün bu dönemleri analiz ederken temel hedef, patrimonyalizmin sınırlarını gözler önüne sermektir. Bu kapsamda, patrimonyalizm iddialarının kaynağında yer aldığı düşünülen hem yerli hem de Avrupamerkezci bakış açılarına yönelik bir eleştirel değerlendirmeye de metin içinde yer verilmektedir .

Weber reused the Ottoman analysis that was presented as a strict union composed of the prince and the servants of the prince by Machiavelli by conceptualising it with the terms patrimonialism and sultanism as an extreme example of patrimonialism. The primary goal of this study is to discuss the reality of the Ottoman analysis potrayed by Machiavelli and Weber. To this goal, the actors prevalent in the establishment and the early period state structure, the classical stratification system which became apparent with centralisation, and the transformation that this system went through has been examined. The fundamental aim doing all this is to unfold the borders of patrimonialism. A critical evaluation of both local and Eurocentric perspectives that are thought to be among the sources of patrimonialism claims has also been included in the text.