Neden gözetl(en)iyoruz

Abstract

Günümüzde sosyal hayatta karşılığını fazlasıyla hissettiğimiz kavramlardan birisi de gözetimdir. Tarih boyunca var olan ve değişik şekillerde toplum ve birey üzerinde varlığını hissettiren bu kavram, modern zamanlarla birlikte tepe noktasına ulaşmıştır. Artık gelişen teknoloji ve imkanlar sayesinde gerek devlet gerek şirketler gerekse de diğer bireyler tarafından bu faaliyetin nesnesi durumuna getirildiğimiz açıktır. Bununla birlikte her birimiz de bir şekliyle gözetim faaliyetini toplumdaki diğer bireyler üzerinde gerçekleştirmekteyiz. Dolayısıyla bizler bu faaliyetin nesnesi olduğumuz gibi aynı zamanda öznesi durumundayız. Daha açık ifadeyle hem gözetliyor hem de gözetleniyoruz. İlk bakışta gözetimin, gözetlenen hakkında bilgi edinme ve onu disiplinize etme şeklinde iki ayrı amacının olduğu görülmektedir. Gözetim bazen bu iki amaçtan birisine yönelik olarak gerçekleştirilirken, çoğu kez de birlikte her iki amaca yönelik olarak gerçekleştirilmektedir. Bununla birlikte bilgi edinme amacı, gözetleyenin iktidarını koruma motivasyonundan kaynaklanabileceği gibi, gözetleneni belirli bir yöne kanalize etme motivasyonundan da kaynaklanabilir. Bu çalışmada doktrindeki farklı görüşlerden de faydalanılarak, neden gözetlendiğimiz ve gözetlediğimiz alt başlıklar halinde analiz edilecektir.