Havayolu İle yolcu taşımacılığında hava taşıyıcısının sorumluluğu ve yolcu hakları

Abstract

Havayolu taşımacılığı uluslararası yönü ağırlıklı olan ve bu yüzden uluslararası kuralların geçerli olduğu bir taşıma şeklidir. Havayoluyla yapılan iç taşımalarda ulusal mevzuat geçerli olurken uluslararası taşımalarda taraf olunan uluslararası sözleşme hükümleri uygulanır. Ulusal mevzuatlar da uluslararası sözleşme hükümlerine uygun olarak hazırlanmaktadır. Havayolu taşımacılığında yolcu hakları konusunda karşılaşılan sorunlar şöyle sıralanabilir; fazla rezervasyon nedeniyle yolcuların bir kısmının uçağa kabul edilmemesi, uçuşun iptal edilmesi, uçağın geç kalkması (tehirli uçuş) veya varış noktasına zamanında varamaması nedeniyle gecikmelerin meydana gelmesi, uçuşla ilgili yanlış bilgi verilmesi, kaza veya gecikme nedeniyle yolcunun ölümü veya yaralanması, bagaj kaybı veya hasarı, engelli ve hareket kısıtlı yolcuların reddedilmesi. Uluslararası havayolu taşımacılığında 1929 tarihli Varşova Konvansiyonu hükümleri uygulanırken, 2003 yılından itibaren 1999 yılında imzalanan Montreal Konvansiyonu hükümleri de uygulanmaya başlanmıştır. Konvansiyonu elli iki ülke imzalamıştır, 2003 yılında otuz ülkede yürürlüğe girmiştir. Her yıl Konvansiyonu onaylayan ve yürürlüğe koyan ülke sayısı artmaktadır. Montreal Konvansiyonu kaza ve gecikme durumlarında yolcunun ölümü, yaralanması, bagaj kaybı ve hasarı durumlarında hava taşıyıcısının sorumluluğu konusunda önemli değişiklikler getirmektedir. Bu çalışmada havayolu ile yolcu taşımacılığında karşılaşılan sorunlar ve bu sorunlar karşısında Avrupa Birliği’nde, Amerika Birleşik Devletleri’nde ve Türkiye’de yolcu haklarının neler olduğu incelenmektedir. Kaza ve gecikme nedeniyle yolcunun ölümü, yaralanması, bagaj kaybı ve hasarı halinde hava taşıyıcısının sorumluluğu Varşova ve Montreal Konvansiyonu hükümlerine göre açıklanmaktadır.