| dc.description.abstract | Bu çalışmada, ülkemizde yetişen Tanacetum armenum (DC) Sch. Bip. bitkisi üzerinde fitokimyasal ve biyolojik aktivite taramaları gerçekleştirilmiştir. Bitkinin uçucu yağı (TAUY), n-hegzanlı, metanollü ve sulu ekstreleri (TAHE, TAME, TASE) ve metillenmiş sabit yağ asitleri elde edilmiştir. TAUY ve yağ asitlerinin kimyasal kompozisyonları GC-FID/MS ile incelenmiştir. Major uçucu bileşikler olarak kafur (%48.3), borneol (%13.6) ve ?-ödesmol (%13.5) tespit edilmiştir. Yağ asitleri profilinde palmitik (%43.8), nonadekanoik (%18.3), linoleik (%10.9), araşidik (%7.8) ve linolenik (%4.8) asitleri tespit edilmiştir. Uçucu yağ ve ekstrelerin antioksidan aktiviteleri TEAC (Troloksa eşdeğer antioksidan kapasite), DPPH (difenil pikrilhidrazil), ß-Karoten soldurma ve ORAC (oksijen radikal absorbans kapasitesi) testleri ile değerlendirilmiştir. TAME, TASE ve TAUY önemli derecede antioksidan aktivite göstermiştir. GC/MS ve LC/MS ile kombine biyootografik yöntemlerle antioksidan aktiviteden sorumlu bileşiklerin 3,5-dikafeoilkuinik asit, luteolin glukozit, 5-kafeoilkuinik asit, ikarisid b5, luteolin, kafur, 1,8-sineol ve borneol olduğu tespit edilmiştir. Ekstrelerde toplam fenol ve flavonoit miktarları değerlendirilip en yüksek değerler TASE ve TAME'de saptanmıştır. Antidiyabetik potansiyelin tespiti için ?-amilaz enzimini inhibe etme etkisi incelenmiştir. En yüksek inhibisyon değerleri TAME (İnh % 33.92) ve TAHE'de (İnh % 33.84) saptanmıştır. Antimikrobiyal araştırmaların sonucunda TAUY'nın B. subtilis, K. aerogenes ve Candida türlerine karşı etkili olduğu tespit edilmiştir. TAHE'nin Gram (+) ve (-) suşlara karşı aktivite gösteren en etkili ekstre olduğu tespit edilmiştir. Bununla birlikte, ekstrelerin, standart antimiktobiyal ajanlara kıyasla suşlara karşı zayıf bir şekilde etkili olduğu gözlemlenmiştir. | en_US |
