Resim ve heykelde anlatım biçimleri ve yakınlaşmalar

Abstract

Yüzyıllar boyunca bir konuyu gereğince anlatmak ve somut gerçekliği içinde bir nesnenin, kendine özgü belirtilerini elden geldiğince tam ve açık seçik biçimde gözönüne sermek, ressam ve heykeltraşların temel amacı olmuştur. 20. yüzyıl resim ve heykel sanatında ise akımları ve eğilimleri temsil eden sanatçılar, bir konuyu, bir olayı betimlemeye öncelik vermemektedirler. Onlar için temel olan ; form kompozisyon ve malzemedir. Bu konularda sanatçı tam bir seçim özgürlüğüne sahiptir. Her türlü malzemenin istenilen şekilde kullanılması sonucu, çok değişik formlarda eserler oluşturuldu. Heykel ve resim doğanın betimlemesinden kurtulunca, önce form denemelerine, sonra da malzemenin bünyesine, yani onun yapısal etkilerine yöneldi ve bazen heykel, resimle paralel anlatımlara ulaştı. Heykelin saf formu ile maddenin yapısal esprisine gidiş, heykelin soyut olanaklarının tüketilmesine değin denenmeye başlandı. Kişisel çalışmalar, her türlü madde olanaklarını heykele sundu. Çağımız, madde olanaklarının denenmesini çeşitli endüstriyel alanlara da yönelterek, resimde olduğu gibi topluma ulaştırdı. Ayrıca heykeli, resimdeki Op'art gibi, hareketli bir duruma getirdi ve hareket eden formların anlık, değişen durumlarına yöneldi. Resim ve heykelde, yukarıda sözü edilen malzeme ve hareket konularındaki yakınlaşmalara, araştırmanın birinci bölümünde değinildi. Bundan sonraki çalışmalar, 20. yüzyılın resim ve heykeli üz düşünülmüştü. Ancak, bu sanatlar arasındaki kültürel ve üslupsal etkileşiminin, çok daha öncelerden beri varolduğu görüldü. Bu nedenle, bir eksikliğin ve kopukluğun giderilmesi amacıyla ikinci ve üçüncü bölümlerde Mısır resim ve heykel sanatından başlanarak, 19. yüzyıl sonuna değin, ortak kurallar ve temalar üzerinde bir kaç söz söyleyip, duruma açıklık ve bütünlük kazandırılmak gereksinimi duyuldu. Dördüncü bölümde ise, 1900'den 20. yüzyılın ikinci yarısına değin geçen süre içerisinde, resim ve heykeldeki akımlar, bu akımlara bağlı kalan sanatçılar, genel bir perspektif içerisinde, tarihsel sıralamayla ele alındı. Bu zaman süresince resim ve heykelde görülen atılımlar, eğilimler arasındaki ayrımlar örneklerle sunuldu. Yaklaşık elli yıllık bir perspektifin, 20. yüzyılın ikinci yarısına kadarki görüntüsüne ve atılan adımlara değinildi. 20. yüzyılın ikinci yarısında, resim ve heykel sanatında kısa süre görünüp kaybolan akımlar ve hareketler görülmektedir. Bu tür sanat hareketlerine avant-garde hareketler denmektedir. Avant-garde sanatçı, sanat alanında, öz bakımından değişik anlamlarda ele alınmıştır. Bu anlamlardan biri de