Statik esneklik egzersizlerinin uzun süreli uygulamasının performans üzerindeki akut ve kronik etkileri

Abstract

Genel olarak statik esneklik egzersizleri, fiziksel aktivite öncesi sakatlık riskini azaltmak, performansı artırmak için çoğunlukla ısınma evresinde kullanılmasına rağmen performans üzerine etkileri ile ilgili yeterli ve ortak bir bilgi yoktur. Bu çalışmanın amacı performans kriterleri üzerine akut, kronik ve uzun süreli uygulama sonrası akut etkilerinin incelenmesidir. Çalışmanın amacı doğrultusunda çalışmaya sağlıklı ve spor yapmayan 12–14 yaş arası 34 erkek (kontrol grubu=19; esneklik grubu=15) gönüllü olarak katılmıştır. Çalışmaya katılan kişilere araştırma öncesi testlere ve statik esneklik uygulamasına yönelik eğitim verilmiştir. Akut ve uzun süreli uygulama sonrası akut etkileri belirlemek için esneklik egzersiz uygulaması öncesi ve sonrasında, kronik etkiyi belirlemek için ise altı haftalık uygulama öncesi ve sonrasında, diz eklem hareket genişliği, otur-uzan esneklik, aktif sıçrama (CMJ) ve squat sıçrama (SJ), 30 metre sürat, izokinetik kuvvet testleri uygulanmıştır. Statik esneklik egzersizleri haftada üç gün, üç set, 30 sn. uygulama, 15 sn. dinlenme, toplam altı hafta beş alt ekstremite kas grubuna yönelik uygulanmıştır. Çalışmanın sonucunda statik esneklik egzersizlerinin akut olarak diz eklem hareket genişliği ile esnekliği artırdığı, sürat performansını azalttığı buna karşın sıçrama ile 60°/sn ile 240°/sn açısal hızlarda izokinetik kuvvet performansları üzerine ise hiçbir etkisi olmadığı belirlenmiştir. Kronik değişikliklere bakıldığında vücut ağırlığı, yağsız vücut kütlesi, sağ-sol baldır, uyluk çevresi ve esneklikte artış; vücut yağ yüzdesi, yağlı vücut kütlesi, sürat ve 60°/sn, 240°/sn fleksiyonekstansiyon sağ-sol diz izokinetik kuvvet performansında azalma olduğu saptanmıştır. Ayrıca uzun süreli uygulama sonrası akut değişikliklere göre ise diz eklem hareket genişliği, esneklik performanslarında artış, sürat ve sıçrama performanslarında azalma görülmüş, fakat 60°/sn ile 240°/sn açısal hızlarda izokinetik kuvvet performansında ise değişme görülmemiştir.