İbuprofen içeren oftalmik Y/S mikroemülsiyon formülasyonu ve in vitro değerlendirilmesi

Abstract

Tez çaıışmamızın amacı, ibuprofen içeren, oküler kullanıma uygun yeni bir mikroemülsiyon formülasyonunun hazırlanması, in vitro şartlarda değerlendirilmesi ve stabilitesinin takip edilmesidir. Mikroemülsiyon sistemler, saydam, termodinamik ve fiziksel açılardan kararlı sistemler olarak bilinir. Saydam olmaları, oftalmik uygulamadan sonra hastanın görüşünde bulanıklık yaratmaması açısından önem taşır. Su bazlı mikroemülsiyon sistemler, aynı zamanda, suda çözünürlüğü kısıtlı olan ya da hiç çözünmeyen etkin maddelerin korneadan geçişine olanak tanır. Bu özellik sayesinde piyasada bulunan klasik oftalmik çözeltilere üstünlük sağlamaktadır. İbuprofen, Non steroidal Antienflamatuar (NSAİ) bir ajan olup, siklooksijenaz (COX) enzimini inhibe ederek etki gösterir (1). Cerrahi travmalar ya da konjuktivit kaynaklı inflamasyonun oral yoldan tedavisinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Suda az çözünmesi nedeniyle, ibuprofenin oküler dokulara penetrasyonunda korneanın stroma tabakası hız sınırlayıcı basamağı oluşturur. Dolayısıyla, göze sulu çözelti halinde uygulanması beklenen etkiyi göstermezken, y/s mikroemülsiyon halinde uygulanması ile korneadan uygun bir şekilde emilimi mümkün olabilir. Korneadan geçiş ile lokal etki yanında sistemik etki sağlanması da mümkündür. Tez çalışmamız kapsamında, yağlı faz olarak isopropil miristat (IPM), yüzey etkin madde (YEM) olarak Tween-80® (polioksietilen sorbitan monooleat), yardımcı yüzeyetkin madde (Yard. YEM) olarak propilen glikol (PG) ve distile su olmak üzere oküler kullanıma uygunluğu ve non-toksik özellikleri saptanmış olan yardımcı maddeler kullanılmıştır. Y/s mikroemülsiyonunu oluşturan bileşenlerin optimum oranlarının tespit edilmesi amacıyla, yağ, su, YEM ve Yard. YEM'ye ait üçgen faz diyagramları çizilmiştir. Çizim için, şeffaf ve kararlı bir sistem oluşturan mikroemülsiyon formülasyonlarından yararlanılmıştır. Optimize edilen formülasyona %0.1 oranında ibuprofen eklendiğinde saydam ve fiziksel olarak kararlı bir mikroemülsiyon sistemi elde edilmiştir. Formülasyonun kararlılığı, 4ºC, 25ºC, 40ºC ve 40ºC+%60 bağıl nem koşullarında periyodik olarak ölçülen faz ayrışması, fiziksel görünüş, damlacık boyutu, viskozite, pH ve iletkenlik değerleri ile incelenmiştir. Kararlılık çalışmaları sonucunda, ibuprofen içeren y/s mikroemülsiyon sisteminin her saklama koşulu için en az 6 ay kararlı olduğu bulunmuştur. Hazırlanan preparatın in vitro çalışmalarının desteklenmesi için, lokal ve sistemik toksisite değerlendirmesi ile in vivo karakteristiklerinin de incelenmesi gereklidir.