Düşük dayanımlı betonun elastisite modülünün belirlenmesi ve RYTEİE ile yapılan risk değerlendirmesine etkisi

Abstract

Türkiye sıklıkla yıkıcı depremlere maruz kalmakta ve bu depremler, can ve mal kayıplarına neden olmaktadır. Mevcut yapıların deprem nedeniyle hasar görebilirliğini etkileyen birçok faktör olmakla beraber, Türkiye'de yapı stokunun önemli bir kısmını oluşturan beton malzemesinin düşük dayanımlı olması en yaygın problemlerden biridir. Kentsel Dönüşüm Yasası kapsamında uygulanan yönetmelikle beraber yapı stokunda bulunan riskli yapıların tespit edilmesi için yapılan çalışmaların sayısında önemli artış olmuştur. Riskli Yapıların Tespit Edilmesine İlişkin Esaslar (RYTEİE)'de tanımlanan doğrusal elastik hesap yönteminde, beton elastisite modülü önemli bir parametreyi oluşturmaktadır. Mevcut malzeme ve deprem yönetmeliklerinde normal dayanımlı beton için tanımlanan elastisite modülü formüllerinin düşük dayanımlı beton için de geçerli olup olmadığı tartışma konusudur. Bu çalışma kapsamında, hazırlanan 36 adet düşük dayanımlı beton numunesinin elastisite modülünü belirlemek için eksenel basınç testleri gerçekleştirilmiştir. Laboratuvarda yapılan testler sonucunda elde edilen elastisite modülü değerleri, ulusal ve uluslararası yönetmeliklerle kıyaslanarak yeni bir formül önerilmiştir. Ayrıca, RYTEİE kapsamında ele alınan mevcut bir binanın farklı yönetmeliklerdeki elastisite modülü değerleri kullanılması durumunda yapılan risk tespitinin sonuçlarını nasıl etkilediği araştırılmıştır.

Turkey is frequently exposed to destructive earthquakes causing loss of lives and property. There are many factors that affect the seismic vulnerability of existing buildings. Poor concrete quality is a major andwidespread problem for existing buildings in Turkey. The number of applications on the risk assessment ofdeficient buildings has been increased significantly after the enforcement of a recent code namely"Determination of Seismically Vulnerable Buildings (DSVB)" in the context of "Urban TransformationLaw". Modulus of elasticity is an important parameter used for the linear elastic analysis procedure in the corresponding code. Hence, the assumptions in the calculation of elasticity modulus of concrete are vitallyimportant. It is known that the existing code equations for elasticity modulus are based on experimentalresults, which are obtained for normal strength concrete and it may not be valid for low strength concrete.In this study, an experimental study was conducted to investigate the elasticity modulus of low strengthconcrete by performing uniaxial compression tests with 36 samples prepared in the laboratory conditions.A new elasticity modulus formulation is proposed for low strength concrete and compared with the onessuggested by the existing codes. Moreover, the risk assessment of an existing RC building is performed byconsidering various elasticity modulus formulations. Then, the risk assessment results were compared andthe differences between them were investigated in detail.