Diasporada Karaçay Türkçesinin Kullanımı Eskişehir Örneği

Abstract

Bu yazıda bir diaspora lehçesi olan Karaçay Türkçesinin Eskişehir ilindeki kullanımı üzerinde durulacaktır. Rus zulmü nedeniyle Kafkaslardaki ata yurtlarından çıkartılan Karaçaylar, Anadolu topraklarına üç büyük dalga hâlinde göç etmişlerdir. Bu göçlerle gelen Karaçaylar; Ankara, Eskişehir, Afyon ve Tokat illerindeki köylere yerleştirilmiştir. Kültürlerine son derece bağlı olan Karaçaylar, yerleştikleri yerlerde uzun süre dillerini ve kültürlerini koruyarak millî benliklerinden kopmamışlardır. Ancak zamanla diasporadaki hâkim kültür ve dilin etkisiyle (dil ve kültürlerinde) yer yer çözülmeler başlamış ve özellikle köyden kente göç nedeniyle bu süreç hızlanmıştır. Karaçay Türkçesi, Karaçayları bir arada tutan ve onların etnik kimliklerini yansıtan bir değer olarak bu özelliğini giderek kaybetmektedir. Lehçenin kullanım alanlarının çoğunu hâkim dil olan ölçünlü Türkiye Türkçesine bırakan Karaçay Türkçesi, ancak aile içinde 30-40'lı ve daha yukarı yaş aralıklarında kullanılan lehçe konumuna gelmiştir.

In this paper, we will dwell on use of Karachay Turkish which is a diaspora dialect in Eskisehir. Karachays who is expelled from theri homeland in caucasus because of Russian cruelty, immigrated to Anatolia as three big wave. They were placed to the villages in Ankara, Eskisehir, Afyon and Tokat. Karachays who related to their culture, didin't break loose from their individualism as protecting their language and culture where they were placed but in process of time disintegrations started to appear locally under the influence of dominant culture and language. Especially immigraion from village to city made fast this process. Karachay Turkish has been gradually losing its feature of holding together Karachays and reflecting their ethnic identity mostly. Karachay Turkish that left most usage areas of language to dominant language standard Turkey Turkish, reached to condition of a dialct which can be used in mid-thirties and forties and more in families.