Kültürlerarası iletişim kaygısı: Anadolu Üniversitesi Erasmus öğrencileri değişim programı örneği

Abstract

Bu çalışmanın amacı, bireylerin farklı bir kültür içinde yaşarken diğer bireylerle kurdukları iletişim sürecini McCrosky’nin “Kültürlerarası İletişim Kaygısı” ölçeğine verilen yanıtlar bağlamında betimlemeye çalışmaktır. Çalışmada kültür ve iletişim ilişkisi kısaca ele alınmış ve kültürlerarası iletişim kaygısı kavramı kapsam olarak Anadolu Üniversitesi’nin farklı fakültelerine 2008-2009 bahar dönemi için Erasmus programı aracılığıyla Avrupa ve Asya kıtasının çeşitli ülkelerinden gelen öğrenciler ile Türkiye’den Avrupanın çeşitli ülkelerine Erasmus programı aracılığıyla giden Türk öğrenciler açısından değerlendirilmiştir. Çalışmada, Türk ve yabancı uyruklu öğrencilerin gittikleri ülkenin kültüründe iletişim kaygısı taşıyıp taşımadıklarını saptamak için nicel bir araştırma yaklaşımı olan, betimleyici araştırma modeli benimsenmiştir. Türk ve yabancı öğrencilerin farklı kültür ortamına girdiklerinde iletişim kaygısı taşıyıp taşımadığı McCrosky’nin beş dereceli likert tipinde hazırladığı ve 14 farklı ifadeden oluşan Kültürlerarası İletişim Kaygısı Ölçeğine verilen yanıtlarla belirlenmeye çalışılmıştır. Ayrıca, öğrencilerin Erasmus programı aracılığıyla gittikleri üniversitede kültürel etkinliklere ne denli katıldıkları ile derslerindeki akademik başarılarının iletişim kaygılarına etkisinin olup olmadığı incelenmiştir. Elde edilen bulgular, Türk ve Avrupalı öğrencilerin Asyalı öğrencilere göre daha düşük iletişim kaygılarının olduğunu göstermiştir. Ancak elde edilen bu bulgu, bizleri kültürlerarası iletişim sürecinde, kaygının tek bir belirleyici olduğu yönündeki yanılgıya götürmemelidir. Bu alanda ileriye dönük yapılacak çalışmalarda, iletişim sürecinin daha iyi analiz edilebilmesi için kaygı faktörünün yanı sıra, kültürel özelliklerin iletişim sürecini nasıl etkilediğinin de ayrıntılı olarak incelenmesi gerekmektedir.

The purpose of this study is to describe interpersonal communication processes that the individuals establish with natives while they live in different cultures. In the study, firstly, interactions between culture and communication were investigated, and then, the concept of intercultural communication apprehension was examined with the data collected from students who came from various Asian and European countries to Anadolu University as well as Anadolu students who went to European countries in the scope of Erasmus student exchange program. In order to be able to determine whether the students felt communication apprehension within the cultures they were visiting, the descriptive model as a quantitative research approach was employed in the study. The data was collected with McCrosky’s Intercultural Communication Apprehension Scale, which is a 14 item, five-point Likert type instrument. Additionally, the extent of the students’ participation to cultural activities in the Universities they visited and the relationship between the students’ achievements and their perceptions of communication apprehension were also investigated. Findings revealed that Turkish and European students had lower communication apprehension than Asia students. However, this finding should not be lead to the misunderstanding that apprehension is the only indicator in intercultural communication process. In further studies, in order to be able to analyze the communication process better, effects of cultural characteristics on communication process should be examined in detail along with the apprehension factor.