Maden Havzası Balıklarında Vücut Ağırlığı İle Ağır Metal Biyoakümülasyon İlişkileri: Emet Çayı Havzası

Abstract

Bildirildiği gibi, farklı fizyolojik yapılara sahip değişik balık türleri, ağır metallere maruz kalma sürelerine ve maruz kalınan metalin çeşidine göre, ağır metalleri farklı dokularda farklı miktarlarda biriktirmektedirler. Balıkların yaşı, dolayısıyla yaşa paralel artış gösteren ağırlıkları, dokulardaki toksik element biyoakümülasyonlarında önemli bir faktördür. Bu çalışmada, ülkemizin en önemli maden yataklarının yer aldığı Emet Çayı üzerinde tespit edilen üç ve yine Emet Çayı Havzası'nda yer alan Dursunbey Çayı üzerinde tespit edilen bir istasyondan mevsimsel olarak, havza için en büyük önem arz eden Squalius cii, Capoeta tinca ve Barbus oligolepis türleri, gerekli miktarlarda toplanmıştır. Yakalanan balıkların kas, solungaç, karaciğer ve böbrek dokularında tespit edilen nikel, çinko, arsenik, bor, kadmiyum, bakır, mangan, kurşun, gümüş ve krom biyoakümülasyon seviyelerinin balık ağırlıkları ile ilişkileri araştırılmıştır. Elde edilen verilere, Pearson Korelasyon Analizi uygulanmış, yüksek korelasyon gösteren değişkenlerin üç boyutlu regresyon grafikleri çizilmiş ve regresyon katsayıları hesaplanmıştır. Çalışmamız sonucunda, özellikle nikel ve krom başta olmak üzere incelenen her 3 balık türünün de dokularında tespit edilen toksik element biyoakümülasyonları ile balıkların total ağırlık verileri arasında, p<0,05 ve p<0,01 düzeylerinde, istatistiki olarak anlamlı ilişkiler kaydedilmiştir

As it is known that various fish species with different physiological structures accumulate the heavy metals in different amounts of them in different tissues according to types of heavy metals and the exposure times. Age and weight of the fishes are important factors in the bioaccumulation of toxic elements in the tissues. In this study, the required amounts Squalius cii, Capoeta tinca and Barbus oligolepis species were collected seasonally from four stations selected on the Emet Stream Basin (three of them were on the Emet Stream and one of them was on the Dursunbey Stream), where the most important mining deposits of Turkey are located on. Relations of nickel, zinc, arsenic, boron, cadmium, copper, manganese, lead, silver and chromium bioaccumulation levels in muscle, gills, liver and kidney tissues of captured fishes with the total weight of fishes were investigated. Pearson Correlation Index was applied to detected data, regression coefficients of high correlated variables were calculated and three - dimensional regression plots were drawn. As a result of the present study, statistically significant relations at the p>0.05 and p>0.01 levels were recorded between the bioaccumulation levels of toxic elements mainly nickel and chromium detected in tissues of investigated 3 fish species with the total weights of fishes