Türkiye’de değerler üzerine gerçekleştirilen lisansüstü tezlerin eğitim bilimleri ve öğretmen yetiştirme perspektifinden incelenmesi

Abstract

Bu çalışma kapsamında, 2000-2011 yılları arasında Türkiye’de değerler üzerine gerçekleştirilen lisansüstü tezlerin incelenerek, eğitim bilimleri ve öğretmen yetiştirme perspektifinde analiz edilmeleri amaçlanmıştır. Bu genel amaç doğrultuda, Türkiye’de değerler üzerine gerçekleştirilen lisansüstü tezlerin: yüksek lisans ve doktora düzeylerine göre dağılımları; yıllara ve temel alanlara göre dağılımları; konu alanları ve hedef kitlelerine göre dağılımları ile araştırma modelleri ve kullanılan veri toplama tekniklerine göre dağılımları incelenmiştir. Betimsel tarama modeli biçiminde tasarlanan bu çalışma kapsamında 2000-2011 yılları arasında değerler üzerine gerçekleştirilen toplamda 118 yüksek lisans, 39 doktora tez çalışmasına ulaşılmıştır. Erişilen tezler gerçekleştirildikleri yıl ve türlerini, temel alanlarını ve konu başlıklarını, hedef kitlelerini, araştırma modelleri ve veri toplama yöntemlerini belirlemeye yönelik bir betimsel analiz formu doğrultusunda incelenmiştir. Betimsel analiz sonucunda değerlerin ağırlıklı olarak yüksek lisans düzeyindeki tezlerde araştırma konusu yapıldığı ve bu alanda yapılan lisansüstü tezlerin niceliksel olarak sınırlı sayıda gerçekleştirildiği tespit edilmiştir. Buna karşın, değerler konusu birçok farklı disiplinin çalışma alanında bulunmasına rağmen, eğitim bilimleri alanında yapılan çalışmaların diğer disiplinlere göre daha fazla olduğu belirlenmiştir. Eğitim bilimleri alanında değerler üzerine yapılan çalışmaların konu alanları incelendiğinde ise genel olarak çalışmaların değerler eğitimine yönelik gerçekleştirildiği, öğretmen değerleri, öğrenci değerleri, öğretim elemanları değerleri gibi konu alanlarındaki çalışmaların çok sınırlı sayıda gerçekleştirildiği gözlemlenmiştir.

This study aimed at investigating the dissertations on values in Turkey between the years 2000 and 2011 and analyzing these dissertations from the perspective of educational science and teacher training. For the purpose of the study, the distribution of dissertations on values primarily examined in terms of M.A. and doctorate levels, years and disciplines. In addition, the dissertations on values in the discipline of educational sciences and teacher training were analyzed in terms of topics, participants, and research designs and data collection methods. 118 M.A. and 39 doctorate theses on values between the years 2000 and 2011 were accessed for the scope of the study which was designed as a descriptive survey model research. The accessed dissertations were analyzed through a descriptive analysis form which had been prepared in order to analyze the dissertations in terms of the years, levels, disciplines, topics, participants, research models and data collections methods. The study revealed that values were focused on much more at M..A. level and the dissertations were limited in terms of quantity. The study also revealed that the dissertations on values in educational sciences were much more in quantity compared to other disciplines which focused on values. In addition, the analysis of the topics of the dissertations on values in educational sciences revealed that most of the studies focused on values education in general and the studies on values of teachers, students and academicians were limited in quantity.