Öğrenilmiş iyimserlik psiko-eğitim uygulamasının öğrenilmiş çaresizlik ve akılcı olmayan inançlar üzerindeki etkisi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, öğrenilmiş iyimserlik psiko-eğitim uygulamasının ilköğretim 8. sınıf öğrencilerinin öğrenilmiş çaresizlik ve akılcı olmayan inançları üzerindeki etkisini araştırmaktır. Araştırma; deney, kontrol ve plasebo gruplu ön test-son test modeline dayalı deneysel bir çalışmadır. Çalışmaya 9'u deney, 9'u kontrol ve 9'u plasebo grubunda olmak üzere, 15'i erkek 12'si kız toplam 27 öğrenci katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Mantık Dışı İnançlar Ölçeği (Bireysel Düşünceler Ölçeği) ve Çocuklar için Yükleme Biçimi Ölçeği kullanılmıştır. Deney grubunda bulunan katılımcılarla, öğrenilmiş iyimserlik düzeylerini yükseltmek amacıyla araştırmacılar tarafından bilişsel-davranışçı terapi yaklaşımı dikkate alınarak araştırmacılar tarafından geliştirilen Öğrenilmiş İyimserlik Psiko-eğitim uygulaması gerçekleştirilmiştir. Plasebo grubu ile ergenlik dönemi sorunları başlığı altında dört oturumluk bir grup rehberliği etkinliği uygulanırken, kontrol grubuna ise herhangi bir işlem uygulanmamıştır. Deneysel işlemin etkililiğini sınamak amacıyla, karışık desenler için iki faktörlü ANOVA (SPANOVA) tekniğinden yararlanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda uygulanan Öğrenilmiş İyimserlik Programının öğrenilmiş çaresizlik puanlarını azaltmada anlamlı bir etkisinin olmadığı, akılcı olmayan inançları azaltmada ise anlamlı bir etkisi olduğu bulunmuştur. Elde edilen bulgular mevcut alan yazındaki diğer araştırmalar çerçevesinde tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.

The purpose of this study was to examine the effect of a psycho-education program aimed at reducing learned helplessness and irrational beliefs of eight–grade elementary students. The study was an experimental study based on the pre-test-post-test model with control and placebo group. A total of 27 participants, 9 group members in each group, participated in the study. Irrational Beliefs Scale and Attribution Style Questionnaire for Children were used to gather data. The psycho-education program based on cognitive behavioral therapy developed by researchers had been carried out with the experimental group for ten weeks, while a group guidance program focusing on problems in adolescence was run with the placebo group for four weeks. No procedure was applied to the control group. Group comparisons were investigated by two-way ANOVA for repeated measures. According to the results of analysis, there were no significant differences among three groups regarding learned helplessness and irrational beliefs scores, while there was a significant difference between pre-test and post-test scores of the experimental group with regard to irrational scores. The results of the study exhibited that the psycho-education program was effective in decreasing irrational beliefs, but not effective in decreasing learned helplessness of the participants.