A Solution To Rational Decision Making Via Compositional Data Analysis: a Case Study Using Students Cellular Phone Tendencies

Abstract

Karar vericinin içinde bulunduğu doğal durumlar ve karar seçeneklerine bağlı olarak, Kararlar basit veya karmaşık olabilir. Klasik karar teorisinde en iyi kararın verilmesi için sonuç matrisi analiz edilir. Bu analizde karar süreci, farklı karar seçeneklerinin belirlenmesi, doğal durumların tespiti, beklenen kar veya zarar değerlerinin hesaplanması ile sonuç matrisinin hesaplanması, ve var ise doğal durumlara ilişkin olasılık değerlerinin tespitini içerir. Sonuç matrisi oluşturulurken kimi karar verme süreçlerinde karar verici duygusal yargılarını da sürece eklemek isteyebilir. Böyle bir durumda, sıradan kar-zarar hesabı yerine, kriterlere bazı memnuniyet değerleri ataması yapılarak, farklı karar seçeneklerinin rasyonel olup olmadıkları araştırılabilir. Bu çalışmada, karar sonuç matrisi için rasyonellik yaklaşımı, cep telefonu alımı örneği üzerinden gösterilmiştir. Ek olarak, çözüm için Compositional (bütüne tamamlayan) veri analizi yaklaşımı da önerilerek, Compositional veri analizinin karar teorisine katkıları sunulmuştur.

Decisions can be simple or complex depending on the alternatives available to the decision maker, and also, to the different state of the worlds. In classical decision theory, a pay-off table is analyzed in order to make an optimal decision. Here, the decision process involves the definition of different alternatives and state of the worlds, cost or profit calculations of the pay-off table, and probability values, if any, related to state of the worlds. In decision problems, sometimes, it may be necessary to involve emotional attachments in order to create pay-off table. In this setting, rather than using the usual cost or profit values, some satisfaction values can be assigned to the criteria and the rationality of different alternatives can be investigated. In this study, the rationality approach to decision pay-off matrix is demonstrated using a real life example regarding a cellular phone purchase. Furthermore, a compositional data analysis approach is also suggested, and the contributions of the compositional data analysis to decision theory are given.