Üniversite Kütüphanelerinde Bütçe Dışı Finans Kaynaklarının Kullanımı ve Türkiye'deki Üniversite Kütüphaneleri İçin Alternatif Finansman Modeli Önerisi

Abstract

Hızla gelişen dünyada üniversite kütüphaneleri de büyük fırsatlar ile karşı karşıyadır. Bilginin üretilmesinde yüksek hızlara ulaşılması onun depolanması ve kullanıcılara sunulması sürecinde de önemli gelişmeleri zorunlu kılmıştır. Gelişen teknoloji bu alandaki talepleri karşılamakta gecikmemiştir. Buna karşılık gelişen teknolojinin ve artan miktarda bilginin kütüphane kullanıcılarına sunulması her geçen gün daha fazla finansal kaynak gerektirmektedir. Geleneksel finans kaynağı olarak görülen kamu fonları doğal sınırlarına ulaşmıştır. Kendini geliştirmek ve kullanıcılarına kaliteli hizmeti sürekli olarak sunmak çabasında olan üniversite kütüphaneleri yeni açılımlar geliştirmek zorundadır. Bu konuda literatürde yer bulan gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin uygulamaları incelenmiştir. Böylece Türkiye'nin uluslararası uygulamalar bakımından konumu belirlenerek alternatif öneri geliştirilmeye çalışılmıştır. En dikkate değer katkının bağış fonları aracılığı ile sağlanacağı öngörülmektedir. Özellikle ABD de yaygın biçimde uygulama alanı bulan bağış fonları ve bu uygulamanın gerçekleştirilmesinde belirleyici unsur olarak kütüphanelerde bütçe dışı finans kaynakları temininde uzman kişilerin istihdamı üniversite kütüphanelerinin gelişiminde önemli bir dönüm noktası olarak görülmektedir.

Like other organizations, university libraries have a lot of opportunities in today's rapidly developing world. Reaching a very high speed in information production necessitates important development in its storing and retrieval to present it to users. Advancement of technology has not only provided new opportunities but has also generated new demand in these fields. However, technological developments and rapidly rising information requirements of library users requires much more financial resources. State funds, seen as the traditional financial resources, have reached their natural borders. University libraries that have to develop themselves and need to offer high quality services to their users, have to develop innovations in order to reach these objectives. Towards this end, published material on the practices in developed and developing nations have been analyzed. Thus, by determining the Turkey's position in international practices, we offer alternative proposals. It is seen that the most important contribution would be through donations. It is also observed that donated funds have been used effectively in the United States. For realizing this, it is necessary that the universities should hire experts for gathering out of budget financial resources. This will be a breakthrough for development of university libraries in Turkey.