Türkiye’de Döviz Kuru Geçişkenliğinin Asimetrik Analizi

Abstract

Bu çalışmada 2010 yılının birinci çeyreği ile 2018 yılının ikinci çeyreği arası dönemde Türkiye’de döviz kurundan tüketici fiyatlarına geçişkenlik incelenmektedir. Doğrusal olmayan otoregresif dağıtılmış gecikme (NARDL) modeli tahmin sonuçlarına göre döviz kurundaki artışın tüketici fiyatları üzerindeki etkisi, döviz kurundaki azalışın etkisinden daha fazladır. Bu sonuç zayıf piyasa rekabeti ve aşağı yönlü fiyat katılıklarının bir işareti olarak yorumlanabilir. Döviz kurundaki %1 lik artış uzun dönemde tüketici fiyatlarını %0,7 arttırmaktadır. Bunda yüksek oranda ithal girdi kullanan üretim yapısının payı çok büyüktür. Simetri testinin sonuçlarına göre döviz kurunun etkileri kısa dönemde simetrik iken uzun dönemde asimetrik etkiler belirgin şekilde görülmektedir. Enflasyon üzerinde etkili olan faktörlerden bir tanesi de firmaların fiyatlama davranışlarıdır. Analiz sonuçları Türkiye’de uzun dönemde fiyatlamanın üretici para birimine (PCP) göre yapıldığını göstermektedir.

In this study, exchange rate pass-through to consumer prices in Turkey is examined in the period between the first quarter of 2010 and the second quarter of 2018. According to the results of the nonlinear autoregressive distributed lag (NARDL) model, the effect of depreciations on consumer prices is greater than the effect of appreciations. We can interpret this result as a sign of weak market competition and downward price rigidity. A 1% increase in exchange rate increases consumer prices by 0.7% in the long run. The production structure that uses high amount of imported inputs has a large share in this result. According to the results of the symmetry test, the effects of exchange rate are symmetrical in the short run but asymmetric effects can be seen clearly in the long run. One of the factors affecting inflation is the pricing behavior of firms. Analysis results indicate that in the long run firms are using Producer Currency Pricing strategy in Turkey.