Siber zorbalık ölçeğinin Türk kültürüne uyarlanması: Psikometrik özellikleri

Abstract

Bu araştırmanın amacı, 15 siber zorbalık davranışı ve üç alt boyuttan oluşan, Siber Zorbalık Ölçeğini Türk kültürüne uyarlamak için geçerlik ve güvenirlik çalışmalarını yapmaktır. Yöntem: Bu araştırma iki aşamada yürütül-müştür. İlk aşamada ölçeğin Türkçeye çeviri çalışması, geçerlilik için açımlayıcı faktör analizi, güvenilirlik için iç tutarlılık katsayısı, test-tekrar test ve madde analizi yöntemleri kullanılmıştır. İkinci aşamada ölçeğin geçerliliği için doğrulayıcı faktör analizi ve uyum geçerliliği çalışmaları yapılmıştır. Araştırmada ilk ve ikinci aşamada sırasıyla 300 ve 339 katılımcı yer almıştır. Bulgular: İlk aşamada yapılan açımlayıcı faktör analizi sonucunda ölçek toplam varyansının yaklaşık %48’i açıklanmıştır. Ölçekte yer alan madde faktör yükleri 0.42-0.78 arasında değişmektedir. Ölçeğin güvenilirliği için ölçek toplamı, zorbalık, mağduriyet ve tanık olma alt ölçekleri iç tutarlılık katsayısı sırasıyla 0.94, 0.90, 0.88, ve 0.93 olarak hesaplanmıştır. Test-tekrar test güvenilirlik katsayısı ölçek toplamı, zorbalık, mağdu-riyet ve tanık olma alt ölçekleri için sırasıyla 0.94, 0.90, 0.88, ve 0.87 olarak bulunmuştur. İkinci aşamada yapılan doğrulayıcı faktör analizi sonucunda ölçeğin iyi düzeyde bir uyum iyiliğine sahip olduğu söylenebilir (χ2=2830.18, sd=807, χ2/sd=3.51, RMSEA=0.08, RMR=0.02, SRMR=0.06, GFI=0.91, AGFI=0.90, CFI=0.97, NNFI=0.97, IFI= 0.97). Sonuç: Yapılan tüm işlemler sonucunda Siber Zorbalık Ölçeğinin Türk kültürüne uyarlaması yapılan formu nun geçerli ve güvenilir olduğu söylenebilir.

The aim of this study was to perform validity and reliability studies for adapting the Cyber Bullying Scale (SBS), which consists of 15 cyberbullying behaviors and three sub-dimensions, to Turkish culture. Methods: This research was carried out in two stages. In the first stage, the scale was translated into Turkish, exploratory factor analysis for validity, internal consistency coefficient, test-retest and item analysis methods were used for reliability. In the second stage, confirmatory factor analysis and compliance validity studies were conducted for the validity of the scale. The first and second stages, respectively, 300 and 339 participants took part in the study. Results: As a result of exploratory factor analysis conducted in the first stage, approximately 48% of the total variance of the scale was explained. Item factor loads in the scale ranged from 0.42 to 0.78. For the reliability of the scale, internal consistency coefficient was calculated as 0.94, 0.90, 0.88, and 0.93 for the total, bullying, victimization and witness-ing subscales. The test-retest reliability coefficient was 0.94, 0.90, 0.88, and 0.87 for the scale total, bullying, victimization and witness subscales. As a result of confirmatory factor analysis conducted in the second stage, it can be said that the scale has a good level of goodness of fit (χ2=2830.18, sd=807, χ2/sd=3.51, RMSEA=0.08, RMR=0.02, SRMR=0.06, GFI=0.91, AGFI=0.90, CFI=0.97, NNFI=0.97, IFI=0.97). Conclusions: As a result of all the procedures, it can be said that the form of Cyber Bullying Scale adapted to Turkish culture is valid and reliable.