Sosyal bilgiler dersinde aile katılımına dayalı etkinliklerden yararlanma: bir eylem araştırması

Abstract

Bireyleri toplumsal yaşama hazırlama işlevine sahip olan sosyal bilgiler dersinde toplumsal kaynaklardan yararlanmak büyük önem taşımaktadır. Aile de sosyal bilgiler dersinde öğrencilerin günlük yaşamlarını sınıfa taşımada yararlanılabilecek etkili bir toplumsal kaynaktır. Araştırmanın amacı sosyal bilgiler dersine aile katılımının nasıl sağlanabileceğini ve aile katılımına dayalı etkinliklerle işlenen sosyal bilgiler dersine ilişkin öğrenci, aile ve öğretmen görüşlerini ortaya koymaktır. Araştırma kapsamında nitel araştırma yöntemlerinden olan eylem araştırması deseni benimsenmiştir. Araştırma 2016-2017 öğretim yılı güz döneminde bir Devlet Ortaokulu’nun 5. sınıf şubelerinin birinde öğrenim gören öğrenciler, bu öğrencilerin aileleri ve sosyal bilgiler öğretmeninin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri kişisel bilgi formu, yarı yapılandırılmış görüşme, odak grup görüşmeleri, gözlemler, öğrenci anekdot defterleri, aile iş birliği defterleri, araştırmacı günlüğü ve geçerlik komitesi ses kayıtları aracılığıyla toplanmıştır. Veriler betimsel analiz yoluyla çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda sosyal bilgiler dersinin evde, okulda ve okul dışında çeşitli aile katılımına dayalı etkinlikler ile işlenmesinin olanaklı olduğu görülmüştür. Araştırmada sosyal bilgiler dersinin aile katılımına dayalı etkinliklerle işlenmesinin öğrencilere, ailelere ve sosyal bilgiler öğretmenine çeşitli kazanımlar sağladığı sonucuna ulaşılmıştır. Sosyal bilgiler dersinde evde, okulda ve okul dışında gerçekleştirilen aile katılımlı etkinliklerin aile-çocuk ilişkilerinin güçlenmesini, aile üyelerinin birlikte iyi zaman geçirmesini, aile- öğrenci-öğretmen ilişkilerinin güçlenmesini ve ailelerin sınıf ortamını görmesini sağladığı ortaya çıkmıştır. Araştırma sonunda, sonuçlara dayalı olarak uygulamaya ve araştırmaya yönelik çeşitli öneriler sunulmuştur.