Andre Bazin’de ‘Alan Derinliği’ ve ‘Gerçeklik’ İlişkisi Üzerine

Abstract

Bu yazıda amaçlanan, Toland ve Welles’in kurucusu oldukları ‘Alan derinliği sineması’na onu en iyi tınlayan ve bizzat savunucusu olmayı üstlenen, II, Dünya Savaşı sonrası sinema düşünürlerinden en önemlisi olduğuna inandığımız Bazin’in gerçeklik ve yenidensunum kuramı doğrultusunda bir giriş yapmak ve onun -sinemanın teknik ve estetik olarak bugün içinde bulunduğu aşamalar gözönüne alındığında büyük bir öngörü içerdiği haklılık kazanan- kuramına bu olmazsa olmaz saydığı tutkusu aracılığıyla yöneltilen eleştirilerin sorgulanmasına katkıda bulunmaktır. Bu çaba sırasında esas olarak Bazin’in yorumunun, insan algılamasının doğal ve ontolojik yanını gözeten vurgulaması sergilenmeye çalışılmıştır. Bir başka deyişle kurgunun sübjektif bir ‘dönüştürcü’ olma yönündeki konumlanışına karşın fotoğraf görüntüsünün nesnelliğini öne çıkaran görüşleri savunulmuştur. Bununla birlikte onun kuramının zaman zaman tartışma ve eleştiri konusu olmasında rolü bulunan uygulamanın farklı yorumlarının ve yine bizzat uygulamacıların kendi ağızlarından geliştirilen naif savunmaların varlığına da dikkat çekilmiştir.