Zihin Engelli Çocuklara Özbakım ve Ev İçi Becerilerinin Yardımcı Öğretmenler Tarafından Öğretiminin Etkililiği

Abstract

Problem Durumu: Birçok eğitim uzmanı, özellikle zihin engelli çocukların eğitiminde yardımcı personelle çalışmaktadır. Yardımcı öğretmenlerin, kendilerinden tam olarak ne beklendiğini bildikleri zaman görevlerinde başarılı oldukları belirtilmektedir. Buradan yola çıkarak yardımcı öğretmenlerin özbakım ve ev içi becerilerinin öğretimi konusunda eğitilmelerinin zihin engelli öğrencilerinin özbakım ve ev içi becerilerini öğrenmeleri üzerinde etkili olup olmadığı belirlemeye yönelik bir çalışma yapmaya gereksinim duyulmuştur. Araştırmanın Amacı: Bu araştırmanın amacı Özbakım ve Ev İçi Becerilerinin Öğretim Programını (ÖZEBÖP) tamamlayan yardımcı öğretmenlerin gerçekleştirdiği beceri öğretim çalışmalarının, zihin engelli çocukların özbakım ve ev içi becerilerini öğrenmelerindeki etkililiğini belirlemektir. Bu amaçla aşağıdaki sorulara yanıt aranmıştır. Özbakım ve Ev İçi Becerileri Öğretim Programı'ru tamamlayan çocuk eğiticisi; (1) F.'nin gerçekleştirdiği beceri öğretimi çalışmaları öğrencisi Sinem'in mendille burnunu silme, bluz katlama, ayakkabı boyama becerilerini öğrenmesinde; (2) S.'nin gerçekleştirdiği beceri öğretimi çalışmaları öğrencisi Aysun'un ayakkabı bağı bağlama, atlet ütüleme, salata yapma becerilerini öğrenmesinde; (3) V.'nin gerçekleştirdiği beceri öğretimi çalışmaları öğrenci Sedat'in bulaşık yıkama, ayakkabı bağı bağlama, hazır çorba yapma becerilerini öğrenmesinde etkili midir? Araştırmanın Yöntemi: Araştırma, tek denekli araştırma yöntemlerinden yoklama evreli çoklu yoklama modeli doğrultusunda yapılmış deneysel bir çalışmadır. Araştırma, üç yardımcı öğretmen ve öğrencileriyle gerçekleştirilmiştir. ÖZEBÖP, her biri yaklaşık bir saat süren üç eğitici toplantıdan ve bir saatlik örnek uygulamadan oluşmaktadır. Bulguları ve Sonuçları: Araştırma sonuçlan, ÖZEBÖP'ü tamamlayan yardımcı öğretmenlerin, program doğrultusunda yaptığı beceri öğretimi çalışmaları sonucunda zihin engelli çocukların, becerileri bağımsız düzeyde öğrendiklerini, izleme sürecinde benzer performans gösterdiklerini, dolayısıyla ÖZEBÖP'ün etkili olduğunu göstermektedir. Bu sonuçlar, yardımcı öğretmenlere yönelik eğitici programların yardımcı öğretmenler için yararlı olabileceğini ve çalıştıkları zihin engelli çocuklara çeşitli becerileri öğretebildiklerini göstermektedir. Bu araştırmada elde edilen bulgular benzer araştırmalarda elde edilen bulgularla tutarlılık göstermektedir. Öneriler: Uygulamada zihin engellilerle çalışan yardımcı öğretmenlere özbakım ve ev içi becerileri öğretimini içeren eğitim programlan yaygınlaştırılmalıdır. İleri araştırmalara yönelik ise uyarlanan ÖZEBÖP'ün özel eğitim öğretmeni, yardımcı öğretmeni ve aileyi katarak öğrencilerin özbakım ve ev içi becerilerini genellemedeki durumları araştırılabilir. Araştırma başka ortamlarda başka denek ve yöntemlerle yinelenebilir.

Background/Problem Statement: Most of educators, especially those of students with Mental Retardation (MR), work with paraprofessionals (teacher aids) while teaching these students. It is stated that teacher aides are successful when they know what is expected from them, or what responsibilities they have. Therefore, the research need is to apply the teaching self-care and domestic skills program to teacher aires and to determine the effectiveness of a skill instruction program delivered by teacher aides on teaching self-care and domestic skills to students with MR. Purpose: The purpose of this study was to determine the effectiveness of a skill instruction program delivered by teacher aides (SIPDTA) on teaching self-care and domestic skills to students with MR. The following questions were addressed in the study: (1) Was the skill instruction program delivered by teacher aid F. effective on teaching Sinem to dean nozzle with handkerchief, fold his shirt, shoeshine?; (2) Was the skill instruction program delivered by teacher aid S. effective on teaching Aysun to tye their shoelaces, iron, make salad?; (3) Was the skill instruction program delivered by teacher aid V. effective on teaching Sedat to run a washing machine, tye their shoelaces, and make soup? Methods: Among the single subject research designs, multiple probe model with probe conditions was used in the study. The study was conducted with three teacher aides and their students. Procedure consisted of three meetings and a sample practice, each of which took one and half-hour. Results: The results of the study revealed that children achieved the target skills independently. They have maintained their performance during the follow up phase. Overall results indicated that SIPDTA was acknowledged as a very valuable program by teacher aides. The results of the current study are consistent with those of similar studies Conducted previously. Recommendations: Training programs on teaching self-care and domestic skills to students with MR should be provided to teacher aides of these students. By modifying the skill instruction program (e.g., including teacher aides and parents), generalization of self-care and domestic skills acquired by students should be examined. This study should be replicated with different participants and research methods in various settings.