Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılmasında “Hakkaniyet İlkesi” ve Dağıtıcı Adaletin Sağlanmasındaki Rolü

Abstract

Deniz yetki alanlarının sınırlandırılması sorununun çözümünde “eşit uzaklık ilkesi”nin açık şekilde adaletsizliğe yol açması, “hakkaniyet ilkesi”nin pozitif bir hukuk kuralı kazanması sürecini başlatmıştır. Günümüzde ilke, Uluslararası Adalet Divanı (UAD) Statüsü’nün 38(2) maddesinde düzenlenen “ex aequo et bono - hak ve nısfetle karar verme” çözüm yolundan farklı olarak, deniz yetki alanlarının sınırlandırılmasında devletlerin bu yönde açık rıza bildirmelerine ihtiyaç duyulmadan uygulanması gereken bir kural niteliği kazanmıştır. Böylece ilke; hakkaniyetli sonucu sağlayamaya yönelik bütün verilerin dikkate alınmasını gerektirmesi nedeniyle, dağıtıcı adaletin sağlanması ve uluslararası çatışmaların önlenmesinde anahtar bir rol oynamıştır. Bu kapsamda, çalışmada; hakkaniyet ilkesinin, güncel gelişmeler ışığında genel kabul gören anlam ve kapsamı ile deniz yetki alanı sınırlaması bağlamında dağıtıcı adaletin sağlanmasındaki rolü analiz edilmiştir.

Clear injustice caused by the “principle of equidistance”, adopted to solve the issue of the delimitation of the maritime boundary, has initiated a process that “equity principle” has to gain a positive rule of law. Today, different from the solution of “ex aequo et bono” as defined in the article of the International Court of Justice (ICJ) Statute 38 (2), the delimitation of the maritime boundary has become a rule that have to be applied without explicit consent of the states. Thus, this principle played an important role maintaining distributive justice and preventing international conflicts, because it requires all input to be taken into account for equitable solution. In this work, the role of the principle of equity to provide distributive justice in the context of its accepted meaning and scope under the light of current developments has been analyzed.