Sefaletin psikolojisi yada psikolojinin sefaleti : Psikolojik yoksulluk yaklaşımlarının eleştirisi

Abstract

Sosyal bilimlerde yoksulluğa 1990’lardan beri artan bir ilgi gösterilmektedir. Yoksulluğu bir “sosyal problem” olarak ele alan ana akım literatür, yoksulları suçlayan bir eğilim üretmektedir. Tarihsel olarak, psikolojinin yoksulluğa yönelik hem sınırlı hem de sınırlayıcı bir ilgisi olmuş, çoğu kez olguyu patolojikleştirerek, diğer sosyal bilimler gibi kurbanı suçlayan ideolojiye hizmet etmiştir. Bu makalenin temel amacı tarihsel olarak psijkolojinin bu sefaletini göstermektir. Bu amacı gerçekleştirmek için, ilk olarak psikolojinin belirli bir yoksulluk kavramsallaştırması olup olmadığı sorusu yanıtlanmaya çalışılacaktır. İkinci olarak, psikolojinin yoksulluğu çalışmaya ilişkin bir meşruiyet problemi olduğu saptanacak ve bu problemin “üçüncü dünya” bağlamında nasıl yaşandığı tartışılacaktır. Son olarak, çeşitli psikolojik yoksulluk yaklaşımları eleştirilerek, psikolojinin sefaletinin farklı görünümlerine odaklanılacaktır.

Poverty has gained an increasing interest in social sciences since 1990s. The mainstream literature taking poverty as a social problem” has produced a tendency towards blaming the poor. Historically, psychology's interest in poverty has not only been limited but also very limiting. This limited and limiting interest has most of the time pathologized the issue and, just like the other social sciences, served the victim blaming ideology. The main aim of this article is to reveal this poverty of psychology historically. In order to achieve this aim, first, the question of whether psychology has a poverty conceptualization or not was tried to be answered briefl y. Having identified that psychology has a legitimacy problem in studying poverty, how this problem has been experienced in the third world” context was discussed in the paper too. Finally, various psychological poverty approaches have been criticized, focusing on the different appearances of poverty of psychology.