Reklamlarda Çocuk Karakterlerin Kullanımı: Türkiye Örneği

Abstract

Reklamlar, anlam, değer, ideoloji, kültür ve daha pek çok konu hakkında fikirlerin anlaşılmasına yardımcı oldukları için medya ve iletişim çalışmalarının önemli konularından biridir. Reklama cazibe katmak, inandırıcılıklarından yararlanmak gibi nedenlerle çocuğun kullandığı ürüne yönelik olsun ya da olmasın reklamlar çocuk imgesi içerebilmektedir. Çocuğa "tüketim" isteği kamçılamak, çocuğun reklamı yapılan ürünleri alması için ailesini zorlamasını sağlamak ve geleceğe yatırım yapılarak, ileriki yaşlarda iyi bir tüketici birey olmasını sağlamak amacıyla reklam filmlerinde çocuk imgesi kullanılabilmektedir. Tüm bunlar çocuk istismarının bir çeşididir. Yetişkinlerin kullandığı ürünlerin reklamlarında da çocuk imgesi ile karşılaşılmaktadır. Medyada istismar iki şekilde gerçekleşebilir. Biri medyada çalışan çocukların istismarı diğeri de medyada temsil yolu ile istismar. Bu araştırma kapsamında temsil yolu ile kullanımı üzerinden istismar üzerinde durulmaktadır. Bu çalışmada Türkiye'de 2014 yılı Eylül ayına kadar yayınlanmış içinde çocuk oyuncu bulunan reklamlardan amaçlı örneklem metoduyla sadece yetişkinlerin kullandığı ve çocuklarla yetişkinlerin ortak kullandığı 9 ürün reklamı betimsel içerik analizi ile incelenmiştir. Araştırma sonucunda incelenen reklamların tümünde çocukların reklama cazibe katmak için kullanıldıkları, istismar edildikleri görülmüştür. Bunun yanı sıra büyüklük taslamak, yetişkin, tecrübeli ve daha fazla biliyor imajı yaratmak vb. için çocuk imgesi kullandıkları da saptanmıştır. Çocukların deneyimsizliğini ortaya seren, onları bilgisiz, kabiliyetsiz, sakar olarak gösteren bu kalıpları yeniden üreterek bu durumdan istifade eden reklamlar da bulunmaktadır

People tend to be attracted to children as they find their voices, faces and mimics cute and believe in their sincerity and innocence. Hence, broadcasters are keen on children’s appearing in commercials. This is a sort of child abuse. For instance, showing children, as lovely or needy individuals in commercials constitute so-called harmless aspect of child abuse. Children are presented as objects to be viewed on television; and it is not unexpected that seeing their peers on screen, child audience tend to identify with them. In this study, the broadcasts during the prime time of a commercial television channel in Turkey with the highest percentage of the viewers were recorded for a week. The involvement of children in commercials of the products irrespective of whether they are targeted at children or not were studied by means of content-analysis method. In addition to this, the commercials broadcast were analyzed in terms of their compatibility with the criteria required for the protection of children. In Turkey, the legislation specifies the rules on commercials where children appear. However, the current situation shows that both the rules and practices are not sufficient to protect children. Media services might be tempted to neglect the ethical principles and standards owing to their commercial concerns. This study shows that the commercials categorized and analyzed do not comply with the criteria required for the protection of children