İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin ağaç kavramına karşı metaforik algıları

Abstract

Araştırmanın amacı ilkokul öğrencilerinin ağaç kavramına ilişkin oluşturdukları metaforların tespit edilmesidir. Araştırmanın çalışma grubunu 2016-2017 eğitim-öğretim yılında TEMA Vakfı, Ağaç Kardeşliği Projesi’ne katılan Aydın, Samsun, Gaziantep, Malatya, Edirne, Konya, Osmaniye ve İstanbul illerinde 4. Sınıfta öğrenim görmekte olan kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenen toplam 295 öğrenci oluşturmaktadır. Nitel araştırma desenlerinden "fenomenoloji (olgu bilim)" kullanılarak yürütülen araştırmada, veri toplama aracı olarak öğrencilerin "Ağaç…….. benzer. Çünkü……." cümlesini tamamlayacakları bir form kullanılmıştır. Öğrencilere ait veriler içerik analizi kullanılarak analiz edilmiştir. Yapılan analiz sonucunda, ağaç kavramına ilişkin ortaokul öğrencilerinin 111 metafor ürettiği belirlenmiştir. Mateforlar anlamlarına göre sınıflandırılarak 9 kategoride toplanmıştır. İlk dört sırada yer alan kategoriler sırasıyla; Canlı olarak ağaç (% 25,76), Yaşamın kaynağı olarak ağaç (%24,06), Bitki olarak ağaç (%11,52) ve Yuva olarak ağaç (%11) dır. Araştırma sonucunda çevre ile ilgili kavramların öğretiminde kullanılan analojilere ve vurgu yapılan kavramlara özen gösterilmesinin önemi ortaya çıkmaktadır. Doğa denildiğinde ilk akla gelen yeşil renk ve bu rengin neredeyse simgesi olarak görülen ağaçlar öğrenciler için oksijen kaynağı, arkadaş gibi farklı anlamlar ifade etmektedir. Bu konuda farklı yaş grupları ile doğa algısı üzerine derinlemesine yapılacak araştırmalar, konunun anlaşılması için daha ayrıntılı bilgiler edinilmesine katkı sağlayacaktır.

The aim of the research is to determine the metaphors of primary school students about the concept of tree. In the 2016-2017 academic year, TEMA Foundation participated in Tree Brotherhood Project. The study group is from the participants of this project. They were from Aydın, Samsun, Gaziantep, Malatya, Edirne, Konya, Osmaniye and İstanbul. In this research, in which phenomenology from the qualitative research design is used, the form prepared by researchers which are aimed to collect data, consists of filling the sentences like "tree is….. because…" A form was used to complete the sentence. The data of the students were analyzed by using content analysis. As a result of the analysis, it was determined that the primary school students about the concept of tree produced 111 metaphors. Metaphors were classified into 9 categories according to their meanings. The first four categories are; Tree as a living thing (25,76%), tree as the source of life (24,06%), tree as a plant (11,52%) and tree as home (11%). As a result of the research, it is important to pay attention to the analogies used in the teaching of environmental concepts and the concepts that are emphasized. When someone thinks about nature, the first thing that comes to mind is green color and trees, which are almost a symbol of the concept of nature. But all these concepts have different meanings for students. In-depth research on this topic will contribute to more detailed information to understand the subject.