Türkiye’de ilaç ithalatını belirleyen etmenler, 1996-2011

Abstract

Bu çalışmada, Türkiye’nin 1996-2011 dönemi için ilaç ithalatını belirleyen etmenler çekim modeli vasıtasıyla analiz edilmiştir. Modele, Türkiye’nin ilaç ithalatı yaptığı 20 ülke dahil edilmiştir. Bu ülkeler; ABD, Almanya, Avusturalya, Avusturya, Belçika, Birleşik Krallık, Çin, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Güney Kore, Hollanda, İrlanda, İspanya, İsrail, İsveç, İsviçre, İtalya, Japonya, Kanada’dır. Çalışmada ortaya konulan teorik bulgulara paralel olarak üç temel gelişmeyi temsilen bağımsız değişkenler belirlenmiştir. Buna göre basit çekim modeli değişkenlerinin yanı sıra yabancı patent başvurularının toplam patent başvurularına oranı, GB kukla değişkeni, sağlıkta dönüşüm programı kukla değişkeni, kişi başı ilaç harcamaları, kişi başı özel kesim sağlık harcamaları ve kişi başı cepten yapılan sağlık harcamaları bağımsız değişkenler olarak belirlenmiştir. Elde edilen ampirik bulgular ışığında Türkiye ‘nin GSYİH’sı, yabancı patent başvurularının toplam patent başvurularına oranı, GB kukla değişkeni, kişi başı ilaç harcamaları ve kişi başı özel kesim sağlık harcamaları Türk ilaç ithalatını pozitif yönde, uzaklık ile kişi başı cepten yapılan sağlık harcamaları negatif yönde etkilemektedir.

In this study, determinants of Turkish Pharmaceutical Imports are analysed with augmented gravity model for 1996-2011 period. In the model, twenty countries from where Turkey has imported pharmaceuticals are included. These countries are US, Germany, Australia, Austuria, Belgium, UK, China, Denmark, Finland, France, South Korea, Netherlands, Ireland, Spain, Israel, Sweden, Switzerland, Italy, Japan and Canada. In the light of theoretical findings, independent variables which represent three main developments are selected. Thus, in addition to basic gravity model variables, the ratio of foreign patent applications to total patent applications, CU dummy variable, “Health Transformation Program” dummy variable, pharmaceutical expenditure per capita, private health expenditure per capita, out of pocket health expenditure per capita, are selected. According to findings study, Turkey’s GDP, ratio of foreign patent applications to total patent applications, Custom Union variable, Health Transformation Program variable, pharmaceutical expenditure per capita and private health expenditure per capita affect Turkish Pharmaceutical Import positively. Conversely, distance and out of pocket health expenditure per capita affect it negatively